Het nieuwe Soestdijk: Frans Bromets nieuwe documentaire parel

Wijlen Prins Bernhard stond niet bekend als een fanatieke klusser, maar het zou geen pas geven om deze oud-bewoner de schuld te geven van al het achterstallig onderhoud aan het zeventiende-eeuws Paleis Soestdijk. Dit uit 25 gebouwen plus een tuin van 185 hectare bestaande voormalige Koninklijke complex werd in 2017 voor nog geen twee miljoen door de overheid van de hand gedaan aan de MeyerBergman Erfgoed Groep. Een bedrag waarvoor je in populaire postcodegebieden hooguit een pandje vol authentieke details koopt dat, als je al iemand kunt vinden, handenvol klauwen kost om op te knappen. Hetzelfde is met Soestdijk aan de hand. De projectontwikkelaar die het kocht beweerde zo’n honderd miljoen nodig te hebben om het paleis te restaureren om er daarna leuke dingen mee te kunnen gaan doen. Dat bedrag wil hij terugverdienen door onder meer het bouwen van een hotel met 120 kamers en een groot aantal huizen. Dat daar ook wat bomen voor moeten wijken vindt niemand leuk, maar een omelet bak je ook niet zonder eieren te breken.

Dit is samengevat het uitgangspunt van Frans Bromets parel Het nieuwe Soestdijk. Die titel is een knipoog naar Het nieuwe Rijksmuseum, een documentaire over een verbouwing die door de strijd om een doorgaande fietsroute nogal wat vertraging opliep. Terug naar Baarn, waar omwonenden allesbehalve enthousiast reageerden op de bouwplannen van hun nieuwe buren.

Ook vreesden ze voor stromen bezoekers in de toekomst, want in de exploitatieplannen werden ook evenementen genoemd. En ze waren daar juist zo blij toen het jaarlijkse defilé op Koninginnedag werd afgeschaft. Hoewel het begrip buurman naast een terrein van 185 hectare aan inflatie onderhevig is, kwam er wel een aan het woord. Hij toonde zich bijzonder ontstemd over de Soestdijk-plannen, al kwamen zijn woorden in een heel ander te licht te staan toen bleek dat hij zelf óók geprobeerd had om het complex te verkrijgen.

Terwijl de gemeenteraad zich suf vergadert, bewoners inspreken en zelfs de prinsessen Irene en Margriet zich met de zaak bemoeien, blijft het fascinerende kopersechtpaar Ton Meijer en Maya Meijer-Bergmans geduldig wachten op groen licht voor hun Soestdijkplan. Zij toont begrip voor de bezwaren van de natuurliefhebbers, al vindt ze de voorgestelde vleermuisverhuisplannen wel wat ver gaan. ‘Er zijn twintig soorten en die moeten allemaal naar een ander huisje. Omdat ze willen kunnen kiezen zijn er veertig huisjes nodig. Al die huisjes moeten een muziekje, want vleermuizen zijn daar heel gevoelig voor.’ Hij noemt de bomendeskundigen een soort maffia en vat het hele proces in een zin samen. ‘Het is een tunnel en daarin kun je niet keren.’ Kijken!