Al vijftig jaar wordt nagepraat over de bezetting van het Maagdenhuis in 1969, toen studenten meer zeggenschap eisten in de gang van zaken aan de Universiteit van Amsterdam, in navolging van de studentenopstand aan de Sorbonne in 1968. Minder bekend is de studentenopstand aan de Vrije Universiteit in 1972, toen het VU-gebouw dagenlang werd bezet.
Oud-bezetter Jochum de Graaf en documentairemaker Willem Wisselink maakten er vijftig jaar na dato een documentaire over met de titel Dit is het begin (37 minuten). Pim Fortuyn, die destijds ook aan de VU studeerde, beweerde in zijn memoires Autobiografie van een babyboomer dat hij de grote leider was van de opstand. Onzin, zo blijkt uit Dit is het begin, waarin we de opstandelingen van weleer zien vertellen over de bezetting die op 22 februari 1972 begon.
Om te mogen stemmen voor de universiteitsraad moest je de christelijke grondslag van VU onderschrijven, maar veel studenten waren helemaal niet christelijk. Er waren Rode Eenheden bij met name sociologie en psychologie: praatgroepen waarin linkse studenten hun marxistisch-leninistische ideeën met de actualiteit verbonden. Ze hadden genoeg van de hiërarchische structuur en conservatieve cultuur van pijprokende professoren aan de VU. Het was tijd voor ‘Diskussie!’ en ‘Aktie!’.
De studenten besloten het nog in aanbouw zijnde gebouw in Amsterdam- Buitenveldert, toen het grootste gebouw van Nederland, te bezetten. Dat ging vrij makkelijk, want de bewakers steunden de studenten. Als snel waren meer dan duizend studenten toegestroomd, meer dan bij de bezetting van het Maagdenhuis. Voor christelijke lieden in den lande was het een schok dat hun VU bezet werd door langharige revolutionairen, al was het uiteindelijk een brave bezetting: er waren geen seksuele uitspattingen, herinnert een oud-studente zich. De rebellen zaten rustig met een bord warm eten op schoot, een enkeling speelde een lied van The Beatles op de gitaar en er werden protestliederen gezongen. Maar de kranten en het NOS Journaal waren erbij.
Na een paar dagen zette de universiteitsraad een kleine stap in de richting van de bezetters en werd besloten de bezetting te staken. Er was niet direct heel veel bereikt, maar de rebellen van toen zien de opstand als een keerpunt in de geschiedenis van de VU: de eerste grote barst in de VU als conservatief protestants bolwerk. En dat marxistische gedachtengoed? ‘Dat vind ik allemaal niet meer,’ zegt een van de actievoerders van toen, ‘maar ik vind het wel goed dat er een tijd was dat ik het gevonden heb’.