Present are the Absent maakt de situatie van Oekraïnse vluchtelingen invoelbaar

Geluk zit ’m in de kleine dingen. In een met liefde gemaakte, warme maaltijd. In nieuwe nagellak of frisgewassen lakens. In dansen met de meiden. Of de lach van een kind met kuiltjes in de wangen. Het zijn kleine dingen die allemaal de revue passeren in Hotel Maria, het luxueuze hotel in het zuidwesten van Polen waar de drie vrouwen uit de mozaïekdocumentaire Present are the Absent (2023) verblijven. Maar echt gelukkig zijn de vrouwen nooit.

Regisseur Lieke Heil (1997) blinkt uit in de observerende camerastijl. Eerder maakte ze de veelbekeken documentaire Ik moet niks (2019), over de vrije opvoeding van de opgroeiende Toebie, die zij als puber ontmoette op Ibiza. De aanleiding voor Present are the Absent was de oprichting van Dutch Civilian Action for Ukraine (DCA), een non-profitorganisatie die zij samen met vrienden heeft opgericht. Ze reizen regelmatig af naar Oekraïne om, in samenwerking met lokale organisaties, humanitaire hulp en ondersteuning te bieden.

Tijdens de voorbereidingen van de eerste reis naar Polen hoorde Lieke Heil dat de eigenaar van Hotel Maria aanbood om veertig Oekraïners op te vangen. Zevenhonderd mensen kwamen daarop af – vrijwel allen vrouwen en kinderen, veel partners bleven achter. Present are the Absent maakt de situatie van deze vluchtelingen invoelbaar door te laten zien hoe die hartverwarmende omgeving voortdurend wringt met de rauwe werkelijkheid. Mag je ongelukkig zijn als je veilig bent, te eten hebt en een dak boven je hoofd hebt? Hoe zorg je ervoor dat je peuter een band opbouwt met haar vader als hij alleen via de telefoon te bereiken is? Mag je een ijsje kopen als je dierbare het slecht heeft?