Docuserie Mantel der liefde schijnt licht op mantelzorgers met een migratieachtergrond

Met haar scootmobiel haalt de goedlachse Aliya een voor een de vrouwen op uit de Utrechtse wijk Lombok. Kriskras rijdend door de straten, af en toe een praatje makend met een buurtbewoner. Aliya escorteert de dames, allen van Turkse en Marokkaanse afkomst, op leeftijd en hulpbehoevend, naar een buurthuis waar het gezelschap wekelijks bij elkaar komt. Zonder Aliya zou het voor deze eerstegeneratiemigrantenvrouwen een stuk lastiger zijn om de deur uit te gaan.

In het drieluik Mantel der liefde, schenken regisseur Tatjana Mirkovic en researcher Fouzia El Hannouti aandacht aan twee urgente maar onderbelichte kwesties. Zij werpen licht op het verhaal van hulpbehoevende ouderen met een migratieachtergrond; door de toenemende vergrijzing ligt dit aantal op bijna een half miljoen mensen. En het verhaal van diens mantelzorger, vaak zelf overbelast omdat ouderen met een migratieachtergrond dikwijls intensievere hulp nodig hebben. In vergelijking met autochtone ouderen is hun fysieke en mentale gezondheid vaak slechter. Zo hebben zij een grotere kans op dementie. Ook woont deze groep vaker in niet-aangepaste woningen. Bovendien is het bijvoorbeeld binnen de moslimgemeenschap taboe om zorghulp te vragen buiten de familie om.

In aflevering een bezoekt Aliya haar vriendin Sevgi in een hospice. Kinderen behoren hun ouders tot de dood te verzorgen. Maar, legt de stervende Sevgi uit, de zorg en de rust die zij krijgt in het hospice kunnen haar kinderen haar niet bieden. 

‘Veel migrantenouderen hebben zich nooit in het systeem verdiept, simpelweg omdat de noodzaak daarvoor ontbrak,’ legt El Hannouti uit. ‘Kinderen pakten alles op. Dat is een herkenbaar fenomeen voor mij. Ik ben als derdegeneratiedochter met mijn jongere zus de mantelzorger voor mijn moeder die een Marokkaanse achtergrond heeft en aan verschillende chronische ziektes lijdt. Onze moeder spreekt nauwelijks Nederlands en kent de weg niet in het zorgsysteem. Wij rijden haar regelmatig op en neer naar het ziekenhuis en tolken voor haar. Dat is naast het runnen van een eigen gezin en een fulltimebaan best zwaar. Ik zorg graag voor mijn moeder. We hebben goede gesprekken, en reflecteren veel op het leven en ouder worden in een land waar je niet vandaan komt. Daar gaat de serie ook over.’

‘De vrouwen die wij in onze serie belichten zetten alles opzij voor de zorg voor een ander,’ vult Mirkovic aan. Zij halen daar zelf ook kracht en voldoening uit. Met de serie geven wij deze vrouwen een stem en maken hen zichtbaar. Als je in het vervolg vrouwen zoals Aliya druk op straat ziet rondlopen, hoop ik dat er meer ruimte is voor empathie. Zeker in deze tijd.’