Alex Gibneys vlotte documentairetweeluik 'Wise Guy: David Chase and The Sopranos' trakteert je op veelal exclusieve beelden van achter de schermen bij de iconische maffiaserie.

Het is inmiddels een gegeven: The Sopranos veranderde, toen het in 1999 op de toen nog kleine kabelzender HBO debuteerde, het medium televisie voorgoed. In serieland bestaat er een vóór en na The Sopranos en iedere interessante of grensverleggende tv-serie die erná is verschenen, is – direct of indirect – geïnspireerd door de serie over een maffiabaas in New Jersey die lijdt aan paniekaanvallen. Maar wat maakt The Sopranos nou zo goed, zo anders en baanbrekend, dat we het vijfentwintig jaar nadat de eendjes uit Tony Soprano’s zwembad vertrokken nog steeds over de serie hebben?

Dat is wat de tweedelige documentaireserie Wise Guy: David Chase and The Sopranos van regisseur Alex Gibney onderzoekt. Gibney blikt met directe betrokkenen, mensen die er echt bij waren dus, opvallend openhartig terug op het succes van de serie. Geliefde castleden als Michael Imperioli (Christopher), Lorraine Bracco (dokter Melfi), Steven van Zandt (Silvio) en Edi Falco (Carmela) komen voorbij, net als schrijver Terence Winter en voormalig baas van HBO Chris Albrecht. Ook de in 2014 overleden hoofdrolspeler James Gandolfini is veelvuldig te zien op archiefbeelden waarin hij mooi vertelt over de rol die zijn leven veranderde. Al is het vooral Gibneys gesprek met schrijver en bedenker David Chase, in een replica van dokter Melfi’s praktijkruimte, die als fascinerende rode draad door de twee afleveringen loopt.

Nu is het verhaal van The Sopranos al vaak verteld. Er zijn boeken over de serie verschenen, talloze verhalen en verschillende podcasts (waaronder één door Sopranos-acteurs Imperioli en Steve Schirripa). Wie zich eerder in de serie heeft verdiept, zal daarom veel verhalen herkennen. Toch is Wise Guy een absoluut feest voor iedere The Sopranos-fan, en voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe het er achter de schermen van een hitserie aan toegaat.

De docuserie licht namelijk niet alleen de sluier op, maar illustreert iedere prachtige anekdote met (veelal exclusieve) beelden. We zien bekende scènes uit de serie, alleen blijft de camera lopen nadat er ‘cut’ is geroepen. Er zijn opnames van de eerste audities van al die acteurs van wie we uiteindelijk zo zijn gaan houden. Zelfs van de uitvaart van Gandolfini en de aangrijpende rede die David Chase op 27 juni 2013 in The Cathedral Church of St. John the Divine in New York voor zijn hoofdrolspeler hield, is beeld.

Wise Guy is een vlotte, eclectische documentaire die in razend tempo door de fascinerende geschiedenis van ‘de serie die televisie voorgoed veranderde’ heengaat. Toch blijft het geheel opvallend intiem en grondig. Een absolute must voor iedere fan.

Wise Guy: David Chase and The Sopranos

Wise Guy: David Chase and The Sopranos vanaf 8 september te zien op HBO Max.

de nieuwste documentairetips in je mailbox?