Even Lucht: mozaïekvertelling over stilstaan in een wereld gericht op actie

In de documentaire Even lucht wordt een divers handjevol mensen door het hele land gevraagd liggend op hun rug naar de lucht te kijken en zo stil te staan bij het moment. Regisseur Sophia de Hoog: ‘Zelf had ik ook moeite met stilstaan. Ik had de behoefte aan een ritueel om dat wel te doen. Maar een wereld vol prikkels en actie is niet ingericht op reflectie en stilstand.’ De Hoog besloot er een gewoonte van te maken om op haar rug te gaan liggen en naar de lucht te kijken. ‘Toen vroeg ik me af: kunnen we dat nog als drukke bezige bijtjes?’

Bijna iedereen in de docu realiseerde zich door dit moment van stilstand wel iets belangrijks. ‘Ik merk dat het toch over dezelfde thema’s gaat; liefde, eenzaamheid, dood, spijt. Ik hoop dat de film een uitnodiging is om naar binnen te keren.’

Sophia de Hoog studeerde in 2016 af aan de St. Joost School of Art & Design met de korte fictiefilm Niet dat ik niet van je hou. Inmiddels heeft ze een aantal (korte) films op haar naam staan. ‘Ik kies thema’s die ik interessant vind en zoek daar verhalen bij. In die verhalen ben ik altijd op zoek naar universele waarden en portretteer ik graag verschillende mensen. Want door mensen naast elkaar te zetten zie je de verschillen en de overeenkomsten en dit benadrukt een soort universaliteit; we lijken heel erg op elkaar. Ik vind dat een troostende gedachte.’

Ook bij Even lucht was het voor De Hoog belangrijk verschillende mensen in beeld te brengen. Uit de veertig gesprekken die ze voerde hebben er zeven de film gehaald. De Hoog ontdekte gaandeweg dat stilstand ook een privilege is. ‘Je hebt tijd, rust en een veilige basis nodig. Dat heeft niet iedereen. Ik probeer niet te zeggen dat iedereen nu maar moet kunnen gaan stilstaan. Ik realiseer me dat het een krachtig middel is en dat je dankbaar moet zijn als je het kunt gebruiken.’

Voor de geportretteerden was het confronterend om zichzelf in stilstand terug te zien. ‘Ik heb het zelf ook gedaan als experiment en ik vond het zelf ook heel moeilijk om terug te kijken. Omdat je toch een andere persoon terugziet. Dat heeft me wel bewust gemaakt van het feit dat ik iets heel kwetsbaars heb gevraagd van mensen.’

Even lucht is een rustige en subtiele film. ‘Je moet het, net zoals de liggende mens, over je heen laten komen.’ In haar volgende project zal De Hoog op de ingeslagen weg verder gaan. ‘Ik wil iets maken over onze behoefte tot versmelting met elkaar, en waar dit vandaan komt. De zoektocht naar verbinding, daar gaat mijn volgende werk over.’