Inspirerend documentaireportret van filmmaker Greta Gerwig

Ze noemt zichzelf de ‘dochter van Noord-Californische hippies’: Greta Gerwig, regisseur van Barbie (2023), de meest winstgevende film ooit gemaakt door een vrouw. Gerwig behoort tot de slechts 12 procent vrouwelijke regisseurs in Hollywood. Greta Gerwig – Ongekend talent  is een documentaireportret van de filmmaker die opgroeide in Sacramento. Haar autobiografische debuutfilm Lady Bird (2017) is het verhaal van het meisje Christine dat zichzelf Lady Bird noemt en Sacramento wil ontvluchten om te studeren in New York. De film is qua stijl en toon zo ongeveer het tegenovergestelde van Barbie: naturel, subtiel en gevoelig, geen stereotypen en schematische tegenstellingen maar natuurgetrouwe portretten van kwetsbare mensen. Wat dan wel weer opvalt is dat de vriendjes van Lady Bird haar telkens teleurstellen: de eerste blijkt op mannen te vallen, de tweede een klootzak. Net als Christine doet de jonge Gerwig op school aan toneel, en daar gaat ze mee door tijdens haar studie aan de prestigieuze, aan Columbia University gelieerde vrouwenuniversiteit Barnard in New York. Ze acteert, wint een toneelschrijfwedstrijd en rolt de filmwereld in.

Het is de tijd van mumblecore, een soort Amerikaanse new wave die rond 2002 begint: lowbudgetfilms over jonge mensen in de grote stad. In deze periode ontmoet ze haar grote liefde, de filmmaker Noah Baumbach. Met hem schrijft ze de film Francis Ha (2012) over een struggelende, 27-jarige danseres. Baumbach regisseert de film waarin Gerwig de hoofdrol speelt. In Little Women uit 2019, volgens sommigen haar beste film, vertelt ze het verhaal van vier zussen tijdens de Amerikaanse burgeroorlog. Maar geschiedenis zou Gerwig pas echt schrijven in 2023 met haar feministische Barbiefilm. Die was niet alleen een kassucces maar wekte ook veel woede op, zo zien we in Greta Gerwig – Ongekend talent. Volgens met name rechts-conservatieve critici zou Barbie in de handen van Gerwig een woke makeover hebben gekregen. De film zou toxic femininity promoten en vrouwen ertoe aansporen om mannen te vernederen.

Uiteraard is er ook aandacht voor het feit dat de film grotendeels gepasseerd werd bij de Oscars: alleen Billie Eilish won er eentje voor haar lied What Was I Made For? Dit duiden de makers van Greta Gerwig – Ongekend talent als een conservatieve tegenreactie in de Amerikaanse filmwereld op de opkomst van vrouwen en mensen van kleur die films maken. Maar het succes van Gerwig lijkt onstuitbaar. Dit jaar was ze, veertig jaar jong, voorzitter van de jury op het filmfestival van Cannes – ‘het bewijs dat alles mogelijk is in Greta Gerwigs vie en rose,’ zegt de voice-over in Greta Gerwig – Ongekend talent, met een knipoog naar Barbies lievelingskleur. Fans kijken uit naar haar nieuwe film, terwijl haar succesverhaal jonge vrouwen met filmambities inspireert om nu ook eens in groteren getale, en zonder roze pumps, die heuvels van Hollywood te beklimmen.