Hoe we ook proberen, wij mensen zullen nooit precies weten wat een dier denkt of voelt. Toch werd dat jarenlang geprobeerd bij Keiko, de beroemdste orka ter wereld. Zijn tragische leven is het onderwerp van de nieuwe podcastreeks van Serial Productions. De series van de podcaststudio, tegenwoordig onderdeel van The New York Times, hebben blijkbaar geen actuele aanleiding nodig. Vorig jaar verscheen er een briljante podcast over misstanden in een ivf-kliniek en hun recentste serie ging over gevangenenkamp Guantanamo Bay. Een nieuwe podcast over een dier dat al meer dan twintig jaar dood is lijkt misschien wat willekeurig, maar bewijst ook wat er mogelijk is met pure vertelkracht.
The Good Whale vertelt het verhaal van orka Keiko, begin jaren negentig de publiekstrekker van pretpark Reino Aventura in Mexico-Stad. Tijdens een renovatie van het aquarium leent de directeur hem uit om mee te spelen in een film. Dat leidt uiteindelijk tot de kaskraker Free Willy. Als de miljoenen kijkers erachter komen dat de ‘echte’ Willy in een klein en warm bassin woont en veel te mager is, komt een gigantische operatie op gang, met als ultiem doel hem vrij te laten in het wild.
Met talloze donaties wordt speciaal voor hem in de Amerikaanse staat Oregon een nieuw verblijf gebouwd. Daar kan hij aansterken en wordt hij getraind in echte orkadingen, zoals echolocatie en minutenlang onder water zwemmen. Na Oregon leeft hij een tijd voor de kust van IJsland, in een deel van een baai dat speciaal voor hem is ingericht. Al die tijd beschikt hij over een legertje personeel: van trainers tot dierenartsen tot biologen en gedragsspecialisten. Allemaal proberen ze in te schatten wat het beste voor Keiko is en hoe ze dat kunnen bereiken. Daarbij zijn ze het lang niet altijd met elkaar eens. Het grootste probleem is daarbij dat Keiko – een van de grootste roofdieren ter wereld – het karakter heeft van een golden retriever. Hij is ontzettend lief en aanhankelijk, laat zich allerlei kunstjes aanleren, maar zelf jagen op levende vis kan hij niet.
Journalist en romanschrijver Daniel Alarcón reconstrueert in de zesdelige podcast het verhaal van Keiko met de mensen die hem het beste gekend hebben. Het is een sterk staaltje journalistiek, maar ook meer dan dat. Zo is de vijfde aflevering gegoten in musicalvorm. Naast het tragische verhaal van de reusachtige lobbes roept The Good Whale genoeg grote vragen op, bij uitstek natuurlijk: waarom stak de mensheid zo veel geld, tijd en energie in één dier, terwijl er ondertussen hele diersoorten bij bosjes uitstierven?