De vijftig beste films op Disney+

Tragikomedie over Pádraic (Colin Farrell) en Colm (Brendan Gleeson), twee vrienden op het fictieve Ierse eilandje Inisherin. Het is 1923 en op het vasteland woedt een burgeroorlog, maar dat is niets meer dan het decor van de oorlog die tussen Pádraic en Colm zal ontstaan, wanneer Colm de vriendschap van de ene op de andere dag opzegt. Pádraic snapt er niets van en weigert Colms besluit te accepteren. Zelfs wanneer die dreigt zijn eigen vingers af te knippen als Pádraic hem blijft lastigvallen. Deze opvolger van het veelgeprezen Three Billboards Outside Ebbing, Missouri van de Ierse schrijver/regisseur Martin McDonagh is al even wrang-komisch en tragisch als zijn voorganger. En even goed.

Interview: Martin McDonagh en Brendan Gleeson over The Banshees of Inisherin

Meesterlijke adaptatie van Michael Lewis' briljante boek over de excentriekelingen die het ineenstorten van de Amerikaanse huizenmarkt voorspelden en daar vervolgens stinkend rijk mee werden. Onder de profeten bevonden zich een autistische arts met één oog (Christan Bale), een arrogante en sociaal onhandige hedgefonds-manager (Steve Carell) en een gestoorde belegger van Deutsche Bank (Ryan Gosling). Regisseur Adam McKay verfilmde deze bizarre geschiedenis als een uitzinnige tragikomedie, zonder veel van de ingewikkelde financiële termen te versimpelen. Hilarisch en schokkend, én van groot belang.

'Zo is het echt gegaan' - Steve Carell en Adam McKay over The Big Short

Drie van elkaar vervreemde broers reizen per trein door India. Control freak Francis (Owen Wilson) plande de reis tot op de minuut. Tot irritatie van Peter (Adrien Brody) en Jack (Jason Schwartzman), die eigenlijk vooral meegaan om hun lastige thuissituaties te ontvluchten. The Darjeeling Limited is een typische Wes Anderson-film: maf, met niet al te veel plot, maar des te meer droogkomische situaties. Mooi rolletje van Amara Karan als een treinjuffrouw in klassieke sari met moderne mores. Een sfeervolle, kleurrijke, grappige film, die zo nu en dan ook weet te ontroeren.

De Russische autoriteiten hadden geen goed woord over voor deze reconstructie van de chaos in het Kremlin na de dood van Stalin in 1953. Respectvol is de film dan ook allerminst: Stalins onderdanen – onder wie Chroesjtsjov (Steve Buscemi), Malenkov (Jeffrey Tambor) en Beria (Simon Russell Beale) – worden neergezet als een paranoïde kliek opponenten. Regisseur en coscenarist Iannucci (In the Loop, Veep) houdt zich vrij secuur aan de geschiedenis, maar presenteert die als inktzwarte klucht vol venijnige dialogen. Het resultaat is origineel, soms hilarisch en uitermate wrang. Gebaseerd op de gelijknamige Franse strip.

George Clooney overtuigt als een van de 'descendants' (nakomelingen) van een Hawaiiaanse koninklijke familie. Zijn leven komt op zijn kop te staan als zijn vrouw na een ernstig bootongeluk in coma raakt en hij bovendien hoort dat ze een minnaar had. Hij gaat op pad met zijn van hem vervreemde dochters om die andere man te ontmoeten. Net als Alexander Payne's eerdere films About Schmidt en Sideways is The Descendants een goed gelukte mengeling van pijn en humor. Vijf Oscarnominaties, die voor het script werd verzilverd. Shailene Woodley speelt als dochter papa Clooney bijna van het doek.

Als titelheld Mr. Fox hoort dat Mrs. Fox zwanger is moet hij haar beloven te stoppen met stelen. Dat houdt hij zowaar even vol, maar na een paar jaar komt het wilde beest in hem weer boven. Mr. Fox kruipt uit zijn hol, gaat bovengronds in een holle boom wonen en brengt nachtelijke bezoekjes aan de voorraadschuren van de gemene boeren Boggis, Bunce en Bean. Fraaie stop motion animatiefilm van regisseur Wes Anderson, die het jeugdboek van Roald Dahl transformeerde tot een droogkomische ode aan de eigenzinnigheid. Ook, juist, geschikt voor volwassenen.

Interview: Wes Anderson over Fantastic Mr. Fox

Vilein-komisch kostuumdrama over de wispelturige, zeventiende-eeuwse Britse koningin Anne (Olivia Colman), en twee hofdames (Rachel Weisz en Emma Stone) die met alle mogelijke middelen strijden om haar (seksuele) gunsten. Alles in deze film klopt. Van de messcherpe dialogen (gesproken in modern Engels), tot de ongewone camerahoeken en de voor zijn doen uitbundige regie van de Griekse grootmeester Yorgos Lanthimos (Dogtooth, The Lobster). Lanthimos rekt de oude wetten van het kostuumdrama in deze film zo op, dat hij bijkans een nieuw genre creëert. Colman kreeg onder andere een Oscar voor haar rol.

Interview met regisseur Yorgos Lanthimos en hoofdrolspelers over The Favourite

Het wordt steeds drukker in het wonderlijke universum van de Amerikaanse filmmaker Wes Anderson. Want in plaats van één film heeft ie er nu wel vijf gemaakt. The French Dispatch is namelijk een handvol losse verhalen, die handig aan elkaar zijn gebreid als artikelen die zijn verschenen in The French Dispatch – een blad als The New Yorker, maar dan uit Kansas. Prachtig vormgegeven, quirky in het kwadraat, en vol briljante ideeën zoals in elke Wes Anderson film. Wel zo volgepropt dat je steeds naar adem hapt en hem absoluut een tweede keer moet/wil zien. De heerlijke muziek is van huiscomponist Alexandre Desplat.

Interview: componist Alexandre Desplat over The French Dispatch

De vierde Wes Anderson-film in deze lijst, waarin de flamboyante conciërge van vijfsterrenhotel Grand Budapest (energiek en met perfecte timing gespeeld door Ralph Fiennes) n 1932 samen met piccolo Zero (Tony Revolori) probeert uit handen van de fascisten te blijven. Voor het eerst schemert er in Andersons jongensboekwereld iets van de boze buitenwereld door. Wat nog niet wil zeggen dat The Grand Budapest Hotel niet meer herkenbaar is als een Wes Anderson-film. De malle personages, bonte kleuren en hyperrealistische omgeving zijn gebleven. Net als de droogkomische humor, de tomeloze energie en de bijzondere aandacht voor vorm en aankleding.

Interview: Wes Anderson over The Grand Budapest Hotel

Deze verfilming van de gelijknamige bestseller van Nick Hornby speelt niet in Londen, zoals het boek, maar in Chicago. Daar bestiert Rob (John Cusack) een snobistisch platenzaakje, dat alleen wordt bezocht door de ware puristen. De dwalende dertiger heeft een bijna ziekelijke platenverzamelwoede en categoriseert alles consequent aan de hand van een top vijf, of het nou om muziek of vrouwen gaat. Wanneer vriendin Laura (Iben Hjejle) hem inruilt voor een ander komt Rob erachter dat er meer is dan vinyl verzamelen. Leuke komedie, met sterke bijrollen van Jack Black en Tim Robbins.

De titel en de aanwezigheid van Jerry Lewis zouden kunnen wijzen in de richting van pure comedy, maar The King of Comedy is een film over obsessies, zoals de meeste films van regisseur Martin Scorsese. Huisacteur Robert De Niro neemt wederom de hoofdrol voor zijn rekening als de drammerige handtekeningenjager Rupert Pupkin, die net zo beroemd wil worden als zijn idool: tv-komiek Jerry Langford (Lewis). Bitterzoete en bijtende satire op de Amerikaanse showwereld en de hysterie rondom het idool-zijn verpakt in een boeiende zwarte komedie.

Een disfunctioneel Amerikaans gezin (wanhopig positieve man, verstandige vrouw, puberende zoon, losgeslagen grootvader en suïcidale oom) gaat in een oude, gele VW-bus op weg naar Californië. De schattige, zevenjarige dochter Olive is namelijk doorgedrongen tot de finale van de 'Little Miss Sunshine-competitie'. Vaak ligt zoetsappigheid op de loer, maar steeds weet het verhaal toch te verrassen. De even grappige als gedurfde finale biedt de gekwelde familie nog steeds geen verlossing, maar doet wonderen voor het humeur.

Office Space is een feest van herkenning voor iedereen die ooit enige tijd heeft doorgebracht in een kantoor. Regisseur Mike Judge, die de wereld veroverde met het fenomeen Beavis and Butthead, presenteert de negen-tot-vijf routine als een onontkoombaar vagevuur voor de anonieme middenklasse met talloze typetjes variërend van zouteloze chefs en passieloze papierschuivers tot mompelende tijdbommen en akelige telefonistes. Centraal staat kantoorslaaf Peter (Ron Livingston) die na een mislukte hypnose-sessie alleen nog oog heeft voor lanterfanten. Goed voor een constante stroom van subtiele humor rond prefab kantoormuurtjes, gangsta rap, rode Swingline nietmachines en nukkige printers.

Londen, ergens eind 19de eeuw. Bella (Emma Stone, in haar beste rol tot dusver) is de aangenomen dochter van de Frankenstein-achtige chirurg Godwin Baxter (Willem Dafoe), die door Bella kortweg God genoemd wordt. Bella is Gods meest geslaagde experiment. Ze lijkt aanvankelijk niet helemaal goed bij haar hoofd, totdat duidelijk wordt dat Bella’s brein ver achterloopt bij haar lichaam, en dat ze dat in sneltreinvaart aan het inhalen is. Overweldigende nieuwe film van Lanthimos en Stone – die ook al samenwerkten voor The Favourite – is vaak hilarische, maar ook aangrijpende en intrigerende bewerking van de gelijknamige roman van de Schot Alasdair Gray. Winnaar van vier Oscars.

Prins van regisseur/scenarist Sam de Jong (1986), waarin de zeventienjarige Ayoub (natuurtalent Ayoub El Asri) uit Amsterdam-Noord als een moderne Orpheus afdaalt in de onderwereld op zoek naar zijn ontbrekende vader, was in 2015 het meest eigenzinnige Nederlandse speelfilmdebuut in jaren. Uit een nogal onwaarschijnlijke mix van stijlen uit verschillende genres - van gangsterfilm en coming of age tot komedie en muziekvideo - smeedt De Jong een vanzelfsprekende eenheid die refereert aan de jaren tachtig en negentig.

Achter de eenvoudige synopsis van Wes Andersons komedie - puber wordt verliefd op lerares - schuilt een uitermate fijnmazig huzarenstukje. De vijftienjarige zelfingenomen scholier Max (debutant Jason Schwartzman) is een unicum op zijn elitaire school, de Rushmore Academie. Zijn schoolprestaties zijn belabberd omdat hij zijn tijd verdrijft met tientallen clubjes en gezelschappen. Maar zijn voorliefde voor buitenschoolse activiteiten valt in het niet bij zijn passie voor lerares Cross (Olivia Williams). Rivaal in de liefde is multimiljonair Mr. Blume, meesterlijk vertolkt door Bill Murray die zijn werk in Groundhog Day ruim overtreft.

Twee vrienden maken, vlak voordat een van hen in het huwelijk treedt, een reis langs Californische wijnboerderijen. Gefrustreerde leraar Miles (Paul Giamatti) is op zoek naar lekker eten en vooral goede wijn, mislukt B-acteur Jack (Thomas Haden Church) zoekt vooral naar seks. Gedurende de tocht worden de mannen met hun eigen beperkingen geconfronteerd. De warme en geestige komedie Sideways van regisseur Alexander Payne zorgde voor een grote stijging in de consumptie van pinot noir wijnen en kreeg een Oscar voor het beste script.

Schrijver Adam (een magistrale Andrew Scott) bezoekt op een dag zijn ouders in het huis waar hij opgroeide, ook al kwamen ze bij een auto-ongeluk om het leven toen Adam twaalf jaar oud was. Hij vertelt ze over alles wat hij heeft meegemaakt in de jaren die ze gemist hebben. In dezelfde periode ontmoet hij in zijn vrijwel verlaten Londense flatgebouw een man (Paul Mescal) die net zo eenzaam is als hijzelf. Magisch-realistisch (liefdes)drama van Andrew Haigh (Weekend, 45 Years) dat van de ene hartverscheurend mooie scène naar de andere zweeft, zonder dat je als kijker precies begrijpt hoe de twee werelden zich tot elkaar verhouden. Gebaseerd op de roman Strangers (1987) van Taichi Yamada.

Acteur Riggan Thomson (voortreffelijke comeback van Batman-acteur Michael Keaton) was ooit wereldberoemd als superheld Birdman, maar is sinds hij bedankte voor Birdman 4 in de vergetelheid geraakt. Als de film begint probeert hij iets van de waardering van vroeger terug te winnen in het theater. Birdman is een postmodern, meta-meesterwerk over acteren, roem en zelfrespect. Geschoten als was het één lange take en met een fantastische score, die vooral bestaat uit geïmproviseerde percussieklanken. Birdman is onvoorspelbaar, hallucinerend en zeker voor regisseur Alejandro G. Iñárritu (Babel, Biutiful, The Revenant) opvallend grappig.

New York, jaren vijftig. We volgen de jonge immigrante Eilis, die zichzelf in thuisland Ierland altijd wegcijferde, maar in Amerika, ver weg van familie en vrienden, eindelijk haar weg vindt. En dan wordt ze teruggeroepen naar Ierland omdat haar zuster is overleden. Degelijke en sympathieke verfilming van Colm Tóibíns prijswinnende roman door regisseur John Crowley (Boy A) wordt ver boven het maaiveld uitgetild door actrice Saoirse Ronan, die Eilis even krachtig als kwetsbaar kan laten zijn, en even onzichtbaar als onweerstaanbaar. De film kreeg een BAFTA en werd, net als het script van Nick Hornby en het spel van Ronan, genomineerd voor een Oscar.

De aan lager wal geraakte countryzanger Bad Blake (Jeff Bridges) financiert zijn overvloedige drankmisbruik door op te treden in treurige dranklokalen. Op een dag wordt Blake geïnterviewd door de charmante journaliste Jean (Maggie Gyllenhaal), en tussen de twee springt een vonk over. Na een rauw begin wordt de film iets aan de zoete kant, maar dat wordt gecompenseerd door uitstekend spel van Robert Duvall als Blakes manager, van Gyllenhaal en van Bridges, die voor de film eindelijk zijn eerste Oscar kreeg. Een mooi liedje van Ryan Bingham en T-Bone Burnett kreeg ook een Oscar.

'Ik weet niet wie van jullie twee de grootste leugenaar is,' zegt de rechter tegen Antoine en Miriam, ouders van de elfjarige Julien. Antoine wil zijn zoon zien; Miriam zegt dat Antoine gewelddadig is en eist dat hij hen met rust laat. Omdat er geen enkel bewijs is wint Antoine de rechtszaak en vervolgens zullen we zien wie van de twee de grootste leugenaar is. Spannende, aangrijpende debuutfilm van acteur Xavier Legrand met fantastische rollen van Léa Drucker en Denis Ménochet als Juliens ouders, maar vooral van de jonge Thomas Gioria als Julien zelf.

De dagen op de afgelegen schapenboerderij van zijn ouders duren lang voor twintiger Johnny. Hij doorbreekt de sleur met zuippartijen in het dorp en vluchtige, liefdeloze seks met boerenknechten uit de buurt. Totdat de Roemeense Georghe komt helpen op de boerderij, en hem laat zien wat intimiteit en liefde is. Vaak omschreven als Britse variant op het baanbrekende Brokeback Mountain (2005) van Ang Lee. Maar de verschillen zijn groter dan de overeenkomsten. Zo worden de seks en het boerenleven in God's Own Country veel realistischer in beeld gebracht.

Engelachtige peuter Klara voelt zich afgewezen door crècheleider Lucas, de beste vriend van haar vader, en claimt dat hij haar misbruikt heeft. Waarna de wereld van Lucas (opvallend kwetsbaar gespeeld door Mads Mikkelsen) instort. Festen-regisseur Thomas Vinterberg blijft dicht bij Lucas en laat in volledig geloofwaardige (en daarmee uiterst ongemakkelijke) stappen zien hoe zijn vrienden hem langzaam maar zeker wegduwen. Mikkelsen werd dankzij zijn aangrijpende vertolking in 2012 in Cannes uitgeroepen tot beste acteur.

Interview: Mads Mikkelsen en regisseur Thomas Vinterberg over Jagten

Poëtisch meesterwerk van de Chinese Chloe Zhao over de Amerikaanse Fern, een zestiger die na het overlijden van haar man alles achterlaat en als heuse nomade in een camper van plek naar plek trekt. Op zoek naar tijdelijke klusjes, omdat ze anders financieel niet rond kan komen. En ze is niet de enige, want onderweg komt ze veel zestigplussers tegen die ook – soms noodgedwongen, soms vrijwillig – hebben gekozen voor een bestaan als moderne nomade. Weinig plot, maar veel sfeer, prachtige beelden en een indrukwekkende hoofdrol van Frances McDormand. Winnaar van drie Oscars (beste film, regie en vrouwelijke hoofdrol).

Lees ook: 'Oscarwinnaar Nomadland is poëtisch, melancholiek en aangrijpend'

Op haar achttiende verjaardag overlijdt de vader van India Stoker (Mia Wasikowska). Op de begrafenis duikt een onbekende oom op, die zijn intrek neemt in het huis van India en haar kille moeder (Nicole Kidman). Is deze oom Charlie (Matthew Goode) te vertrouwen? Uitgangspunt van dit macabere Hollywooddebuut van Zuid-Koreaan Park Chan-wook (Oldboy) doet sterk denken aan Hitchcocks Shadow of a Doubt, maar uiteindelijk doet het script van Wentworth Miller (hoofdrolspeler van de serie Prison Break) er minder toe dan de sublieme regie en prachtige vormgeving.

Meesterregisseur Terrrence Malick (Badlands) had sinds zijn laatste film twintig jaar niks meer van zich laten horen. De verwachtingen waren dus hooggespannen toen The Thin Red Line uitkwam. Voor sommigen was de film een fikse tegenvaller: filosofisch geneuzel, verlucht met mooie beelden, bevolkt door sterren die weinig te doen krijgen. Anderen vonden de film juist briljant: een indrukwekkend verhaal over overleven en laten leven in oorlogstijd, in dit geval bij de strijd om een lullig Melanesisch eiland in 1942.

Na tragische ervaring en periode vol seks en drugs besluit twintiger Cheryl Strayed (overtuigend gespeeld door Reese Witherspoon, die de film ook meeproduceerde) ruim 1700 kilometer lange wandeltocht van Mexico naar Canada te ondernemen. Wordt uiteraard louterende ervaring, maar het plezier van Wild zit hem niet in die soms uitgespelde boodschap, maar in de uitvoering. Door Witherspoon, die genomineerd werd voor een Oscar, en vooral door regisseur Jean-Marc Vallée (Dallas Buyers Club), die heden en verleden handig door elkaar snijdt en de kijker bijna fysiek aanwezig laat zijn op de tocht.

Meesterlijke horrorfilm van Ridley Scott uit 1979. Ellen Ripley (Sigourney Weaver) is een van de bemanningsleden van een ruimteschip dat een SOS-signaal van een verre planeet opvangt. Daar aangekomen blijkt er geen mens meer aanwezig te zijn. Wel is er een kweektuin waar hongerige, onverwoestbare buitenaardse parasieten klaar zijn om uit hun ei te springen om ruimtevaarders op te eten. De film werd gedraaid in een bescheiden maar effectief decor, met een beperkt budget en met een kleine, destijds grotendeels onbekende cast. De fraaie speciale effecten werden beloond met een Oscar. Opvolger Aliens van James Cameron, dat meer actie dan horror is, staat ook op Disney+.

Cineast Tim Burton bedacht de figuur Edward Scissorhands als kind. Als volwassene verwerkte hij het personage in een stijlvol sprookje, vol luchtige humor en de boodschap dat excentriciteit getolereerd dient te worden. Edward (Johnny Depp) is gecreëerd door een maffe doch vriendelijke geleerde, die overleed voordat hij de als tijdelijk bedoelde lange metalen scharen aan het einde van Edwards armen kon vervangen door mensenhanden. Nadat hij vertrekt uit het gotisch kasteel waar hij opgroeide, wordt hij in een brave buitenwijk opgevangen door een montere cosmetica-consulente (Dianne Wiest).

Wetenschapper Seth Brundle (Jeff Goldblum) wordt langzaam een vlieg als een gedurfd experiment van hem mislukt. Deze remake uit 1986 is wat minder subtiel dan Kurt Neumanns klassieke horrorfilm uit 1958, maar David Cronenbergs kennelijk onophoudelijke fascinatie met mens-machine integratie (zie verder oa ExistenZ en Crash) slaat goed over. We zien bloederige special effects, lichamelijk verval en de oncontroleerbare experimenteerdrift van de wetenschap. Een overtuigende Geena Davis is de journaliste die verliefd wordt op Brundle en slechts lijdzaam kan toezien. Een Oscar werd toegekend voor de indrukwekkende make-up die Goldblum verandert in een eng monster.

Hugh Jackman speelt de hoofdrol in drie verhalen. Tommy is wetenschapper, wanhopig op zoek naar een remedie voor de ziekte van zijn vrouw Izzy (Rachel Weisz). Zij schrijft een boek over conquistador Tomás, die in de zeventiende eeuw op zoek is naar de bron van het eeuwige leven. En dan is er nog astronaut Tom, die de boom des levens daadwerkelijk heeft gevonden. De productie verliep uitermate moeizaam, bij de première in Venetië werd de film ook nog eens met boegeroep onthaald. Niet terecht: The Fountain van regisseur Darren Aronofsky (The Whale) is weliswaar complex en zweverig, maar vaak ook oogstrelend mooi.

De rijke familie Le Domas laat hun zoons bruiloft niet zomaar voorbij gaan. Hun landhuis is het decor, alles wordt betaald en kersverse bruid Grace moet, net als elk ander nieuw aangetrouwd familielid, om middernacht een kaart trekken waar een kinderspelletje op staat. Ze trekt ouderwets verstoppertje en zit al gauw ergens verscholen om zich te laten vinden door haar nieuwe familie. Het spel neemt echter een hele andere wending als blijkt dat de Le Domases haar niet alleen proberen te vinden, maar ook nog ritueel willen vermoorden vanwege een duivelse deal voor rijkdom. Vernieuwend en origineel, lekker bloederig en Samara Weaving doet het als Grace geweldig.

Wonderschoon, maar vilein sprookje van de Mexicaanse horrormeister Del Toro speelt zich af in de jaren vijftig in een geheim legercomplex. Daar houdt de FBI een Zuid-Amerikaans waterwezen gevangen en onderwerpt het aan wrede testen. Parallellen met het Mexico-bashen door Trump liggen voor de hand en zijn ook zo bedoeld door Del Toro. Maar The Shape of Water is veel meer romantisch drama dan politiek pamflet. Want Del Toro zoomt in op de ontluikende liefde tussen schoonmaakster Elisa (Sally Hawkins) en het waterwezen (gespeeld door slangenmens Doug Jones). Genomineerd voor 13 (!) Oscars, onder andere de prijzen voor beste film en beste regie werden ook echt binnengesleept.

Interview: Guillermo del Toro over The Shape of Water

New Yorkse politieman John McClane (Bruce Willis) reist met Kerstmis af naar een feestje in de wolkenkrabber in Los Angeles waar zijn vrouw werkt. Helaas heeft een bende terroristen onder leiding van de Duitse Hans Gruber (sterke rol van Alan Rickman) precies die avond een gijzelingsactie annex beroving gepland. McClane neemt het in z'n eentje op tegen de tot de tanden gewapende bende. Willis is op z'n best in deze klassieker onder de gewelddadige actiefilms, de cynische, eenzame held, de man die slaagt waar de gewone politie faalt. Natuurlijk kwam er een aantal vervolgfilms.

Luister ook onze podcastspecial over Die Hard

In het vliegtuig ontmoet de maatschappelijk ontwortelde Jack (Edward Norton) de nog veel vreemdere Tyler Durden (Brad Pitt). Om uiting te geven aan hun gezamenlijke antipathie tegen het burgermansbestaan zetten ze een 'Fight Club' op, waar gelijkgestemde sleurverlaters elkaar met wederzijdse toestemming in elkaar meppen. Grotere projecten volgen. In de VS begrepen sommige mannen niet dat Chuck Palahniuk, de auteur van het bronboek, de vechtclubs niet als serieus tijdverdrijf had willen introduceren, met als gevolg veel zinloos geweld. Wie de ironie wel snapt wacht een knappe en zeer enerverende film.

Gebaseerd op een legendarische drugsvangst in de VS in 1962, vertelt de film het verhaal van de niet aflatende jacht van undercover agent Jimmy 'Popeye' Doyle op het brein achter een groot drugstransport van Frankrijk naar New York. Gene Hackman is briljant als de gemene, sadistische Doyle, die misschien een slecht mens is, maar een fantastische politieman. Hoogtepunt in de film is een adembenemende achtervolgingsjacht dwars door New York, als Doyle in een auto een metrotrein probeert bij te houden.

Politieman Hanna (Al Pacino) jaagt op bankrover McCauley (Robert De Niro). Twee vakmannen, met een treurigstemmend privéleven. Uiterst stijlvol in beeld gebracht misdaaddrama, strak gemonteerd en heel goed geregisseerd. Toch is dit vooral de film van twee acteerkanonnen. De Niro wilde bijvoorbeeld liever niet repeteren voor het filmen van een scène waarin hij in een restaurant een kop koffie drinkt met Pacino, en regisseur Mann ging akkoord. De scène werd met twee camera's opgenomen, de acteurs pakten hun ruimte voor improvisatie, en het resultaat was spectaculair. Prachtfilm, een absoluut hoogtepunt in het genre.

Epische zeeslagfilm over Engelse kapitein Jack Aubrey (Russell Crowe) die anno 1805 met zijn bescheiden schip en dito bemanning jacht maakt op een superieur Frans fregat in de Zuidelijke zeeën. Regisseur Peter Weir (The Truman Show) maakte er een evenwichtige film van waarin bloedstollende actie wordt afgewisseld met minutieus oog voor de details van het zeemansbestaan van toen. Crowe is in vorm als een nobele bruut die excelleert met degen én viool. Zijn vriend Maturin (Paul Bettany), de scheepsarts en naturalist, speelt cello. Gebaseerd op de uitstekende historische romans van Patrick O'Brian (1914-2000).

Amerika, 1939. Stanton Carlisle (Bradley Cooper) is een man met een duister verleden, wanhopig op zoek naar een betere toekomst. Tussen de ‘freaks’ op de kermis vindt hij even rust, maar echt tevreden of gelukkig wordt hij niet en al snel wil hij meer. Waarna hij met kermisklant Molly (Rooney Mara) naar de grote stad trekt. Prachtig sinister sprookje over bedrog en hoe mensen bedrogen willen worden van de Mexicaanse regisseur Guillermo del Toro. Gebaseerd op de gelijknamige film noir uit 1947 van Edmund Goulding.

Een halve eeuw omspant deze epische misdaadfilm, regisseur Sergio Leones laatste, waarvoor hij bijna vier uur celluloid nodig had. Het lijkt een lange zit, maar eenmaal begonnen blijf je kijken. Het behendige camerawerk van Tonino Delli Colli (Once Upon a Time in the West), de innemende muziekscore van Ennio Morricone, de subtiele tijdswisselingen en het excellente acteren maken dit tot meeslepende kwaliteitscinema. Het verhaal draait om Noodles (Robert De Niro) en Max (James Woods), twee onafscheidelijke criminelen in de Lower East Side van New York, en hun leven van diefstal, moord, schuld, verraad, eer en liefde.

Deze epische wilderniswestern van Alejandro G. Iñárritu volgde een jaar op diens verpletterende Birdman... en is wellicht nog verpletterender. Leonardo DiCaprio speelt een pelsjager die in 1820 verschrikkelijk wordt toegetakeld door een grizzlybeer, voor dood wordt achtergelaten door zijn collega's, maar overleeft en zich koste wat kost wil wreken. Groots en meeslepend, maar ook bloederig en smerig. Met adembenemend camerawerk van Emmanuel Lubezki en een verder bewijs van het feit dat Iñárritu destijds - met afstand - de spannendste regisseur van het moment was. Oscars voor regie, camerawerk en voor DiCaprio.

Hoofdpersoon in deze verfilmde gangsterstrip is Michael Sullivan (Tom Hanks), klusjesman van maffiabaas John Rooney (Paul Newman) en vader van twee tienerzoons. Zonen zijn er om hun vaders ellende te bezorgen, weet Rooney. Hij krijgt gelijk. Rooneys geschifte zoon Connor (Daniel Craig) is jaloers op de band tussen zijn vader en diens rechterhand, en hij besluit Sullivan in de val te laten lopen. Anders dan in de strip blijft het meeste geweld buiten beeld; Sam Mendes (American Beauty) laat vooral het effect van geweld op mensen zien. Tussendoor citeert hij de halve filmgeschiedenis.

Agatha Christie liet in haar testament vastleggen dat haar beroemde toneelstuk The Mousetrap niet mag worden verfilmd zolang het nog wordt opgevoerd. Aangezien het stuk nooit uit de theaters verdween, is een filmversie dus altijd uitgebleven. See How They Run speelt een listig spel met dit gegeven: het verhaal draait om een moordzaak achter de schermen van The Mousetrap, in het Londen van de jaren vijftig, en zit tjokvol verwijzingen naar het stuk. Het resultaat is een nogal kluchtige maar erg amusante meta-whodunnit, met scherpe dialogen en acteurs die zichtbaar genieten.

Lees ook: 'See How They Run is één grote ode aan de Queen of Crime'

Moeder van vermoorde en verkrachte tiener kan het niet verkroppen dat er één jaar na dato nog steeds geen dader is opgepakt en besluit de lokale sheriff onder druk te zetten. Three Billboards voelt als een western, maar dan zonder de zwarte en witte hoeden. De moeder is niet alleen goed, de sheriff niet alleen slecht. En dat geldt voor alle, goed uitgetekende personages. Komisch en tragisch tegelijk, met onvergetelijke, messcherpe dialogen van schrijver/regisseur Martin McDonagh (In Bruges, The Banshees of Inisherin).

Interview: Martin McDonagh over Three Billboards Outside Ebbing, Missouri

Indringende documentaire over de dagelijkse gang van zaken in een ondergronds ziekenhuis in Oost-Ghouta, Syrië, tijdens de aanhoudende bombardementen van 2016 tot 2018. De focus in deze opvallend fraai geschoten film (mooie strakke shots, geen wiebelige beelden van mobieltjes of goedkope camera’s) ligt bij de 29-jarige vrouwelijke dokter Armani. Zij runt het ziekenhuis zo goed en zo kwaad als het gaat en heeft niet alleen te maken met chronische tekorten en continu overvliegende Russische gevechtsvliegtuigen, maar ook met het vermoeiende seksisme van mannelijke collega’s en patiënten.

Documentair liefdesverhaal over het maffe Franse geologenduo Katia en Maurice Kraft en hun hartstocht voor vulkanen, gebaseerd op veelal geweldige beelden uit hun eigen filmarchieven. Met twee dansende maanmannetjes in zilverkleurige hittepakken op een vulkaan die lava braakt, lijkt het soms wel sciencefiction tegen een abstract bewegend decor. De dans begint avontuurlijk en opgewekt, maar wordt gaandeweg grimmiger. Ertussenin zo’n drie decennia fascinerende vulkanologische verhalen: over scheppende en vernietigende krachten, de kunst van het observeren en het onvoorspelbare proberen te voorspellen ‘als vliegen in een pannetje met overkokende melk.’

Sympathiek portret van de Amerikaanse klimmer Alex Honnold, die ongezekerd de 975 (!) meter hoge bergwand El Capitan wil beklimmen. Alsof dat al niet bloedstollend genoeg is, gaat de eerste helft van deze documentaire in op de voorbereiding en risico’s, terwijl de tweede helft omstandigheden belicht die het vertrouwen op een goede afloop ondermijnen. Naast een discussie over de ethiek van het filmen van de levensgevaarlijke klim voelt dat wel wat gemanipuleerd aan. De drijfveren van Honnold worden daarentegen bovengemiddeld inzichtelijk gemaakt. Bekroond met een Oscar.

In Canada werden de afgelopen jaren tientallen massagraven ontdekt bij voormalige – vaak rooms-katholieke – kostscholen voor inheemse kinderen. Wie liggen daar precies? Hoe is het zover gekomen? De makers van deze docu zoeken naar antwoorden in het Canadese Sugarcane-reservaat. Coregisseur Julian Brave NoiseCat spreekt onder meer met zijn eigen vader, die opgroeide in zo’n internaat. Een ander slacht­offer wordt gevolgd naar Rome, waar hij de paus ter verantwoording roept. Een verpletterende film, die dankzij de veerkrachtige hoofdpersonen toch niet volledig hopeloos stemt.

Terwijl Woodstock en de gelijknamige, Oscarwinnende documentaire-registratie ervan geschiedenis schreven, vond in 1969 nog een ander revolutionair muziekfestival plaats. Ook dat werd gefilmd, maar die registratie lag bij gebrek aan interesse een halve eeuw op de plank. Het is niets minder dan een correctie op de officiële geschiedschrijving dat de registratie van het Harlem Cultural Festival – met een staalkaart aan zwarte muziekstijlen – nu eindelijk te zien is. Aangevuld met interviews met aanwezigen en aandacht voor de historische context. Met onder meer optredens van Nina Simone, Sly & The Family Stone en Stevie Wonder. Kippenvel! Winnaar van de Oscar voor Beste Documentaire in 2022.

Een dochter keert regelmatig terug naar de plek waar ze haar vader voor het laatst zag. De seizoenen veranderen en de jaren verstrijken. Het meisje groeit op, begint haar eigen gezin, wordt oud, maar haar verlangen naar haar vader blijft. Wonderschone korte animatiefilm van de Nederlandse animtor Michael Dudok de Wit, die zestien jaar later samen met Studio Ghibli de lange (en eveneens dialoogloze) animatiefilm The Red Turtle maakte. Bekroond met de Oscar voor beste korte animatiefilm én opgenomen in de canon van de Nederlandse film.

De Zweedse filmmaker Ruben Östlund, die de afgelopen jaren furore maakte als observator van menselijk gedrag met confronterende en pijnlijk-komische films als Involuntary en Turist en een Gouden Palm won voor zijn satires The Square en Triangle of Sadness, baseerde deze meesterlijke korte film op een mislukte bankoverval in Stockholm waar hij zelf getuige van was. Met behulp van 90 acteurs, slechts 1 camera en 14 takes bootste hij het incident na. Bekroond met de Gouden Beer voor beste korte film in Berlijn.