De namen van Frieda Belinfante en Willem Arondéus zijn door veel mensen vergeten. Beiden waren verzetshelden die in de Tweede Wereldoorlog talloze levens redden. Beiden waren homoseksueel. Sluitend bewijs is er niet, maar het heeft er alle schijn van dat Frieda en Willems heldendaden mede door hun geaardheid in de vergetelheid zijn geraakt.
Gelukkig besloot Stephen Fry daar hoogstpersoonlijk verandering in te brengen met de documentaire Willem en Frieda (originele titel: Willem and Frieda – Defying the Nazis). De beroemde Britse acteur en schrijver kwam daarvoor naar Nederland en reconstrueerde hun bijzondere verhaal. Hij spreekt met ex-D66 leider Boris Dittrich, die veel over Arondéus weet, en bezoekt in Amsterdam het Stadsarchief, het Rijksmuseum en het Verzetsmuseum. En overal blijkt: Willem en Frieda waren échte helden.
Willem Arondéus kwam op zijn zeventiende uit de kast en werd prompt door zijn vader uit huis gezet. Als schrijver en kunstenaar kon hij niet echt zijn draai vinden en pas tijdens de oorlog bloeide hij volledig op. Hij verliet zijn grote liefde tijdens de bezetting, om vanuit het verzet mensen te kunnen helpen. Als onderdeel van het kunstenaarsverzet in Amsterdam vond hij een gelijkgestemde in cellist en dirigent Frieda Belinfante. Samen werkten ze op grote schaal aan het vervalsen van persoonsbewijzen (die Joden voor deportatie konden behoeden). In een interview uit 1994 vertelt Belinfante dat ze dezelfde mentaliteit deelden. ‘Ik zei dat ik dacht dat ik het einde van de oorlog waarschijnlijk niet meer mee zou maken. En dat ik dat niet erg vond. Hij dacht daar precies hetzelfde over.’
Het grootste struikelblok voor de vervalste persoonsbewijzen was de keurig bijgehouden administratie in het bevolkingsregister, waarbij de nummers op de vervalsingen uiteindelijk niet overeenkwamen met de originelen. De verzetsgroep bedacht een plan om het bevolkingsregister op te blazen, dat uiteindelijk na drie pogingen lukte. De groep werd verraden door een NSB’er van de politie en grotendeels gearresteerd, inclusief Arondéus. Belinfante werd op tijd gewaarschuwd en dook onder, verkleed als man. Twaalf mannen werden geëxecuteerd in de duinen, na een schijnproces. Fry is geëmotioneerd als hij de woorden herhaalt die Arondéus spreekt tegen zijn laatste bezoeker in de gevangenis: ‘Vertel de mensen dat homoseksuelen geen lafaards zijn.’ Des te pijnlijker is het dat zijn heldendaden zolang vergeten zijn.
Een beetje wennen is het natuurlijk wel, een Engelstalige documentaire die zich afspeelt in Amsterdam en het ouderwetse steenkolenengels waarmee hij soms te woord wordt gestaan. Maar de persoon Fry geeft zoveel gewicht en allure dat enkel een kniesoor daarop let. Vooral is het veelzeggend dat we een Brit nodig hebben om onze eigen vergeten helden onder het stof vandaan te trekken. Laten we hun namen nooit meer vergeten. Frieda Belinfante en Willem Arondéus.