De beste podcasts van 2023

In de vruchtbaarheidskliniek van de prestigieuze Amerikaanse universiteit Yale had een verslaafde verpleegkundige de pijnstiller fentanyl vervangen door een zoutoplossing. Dat betekende dat patiënten die graag moeder wilden worden zonder verdoving een eicelpunctie doorstonden.
Bizar genoeg ging dit vijf maanden zo door, omdat de gruwelijke pijn van de vrouwen niet serieus werd genomen. Serial en The New York Times maakten een vijfdelige serie over deze schokkende zaak, die veel meer is dan een onderzoek naar een medische misstand. De podcast onderzoekt ook hoe de maatschappij omgaat met vrouwen en pijn, en is zowel inhoudelijk als qua vorm briljant gemaakt.

Rob Timmerman zegde zijn kantoorbaan op om reddingswerker te worden op de Middellandse Zee. Een van de eerste mensen die hij in veiligheid bracht was een pasgeboren baby, die samen met haar moeder in een gammel rubberbootje zat. Het is nu zeven jaar later en Rob vraagt zich nog steeds af hoe het met deze Sarah is. In deze podcast probeert hij haar te vinden, samen met podcastmaker Laura Stek. Maar het verhaal gaat niet alleen om een hoopvolle toekomst voor een jong meisje. Het gaat ook over de keiharde werkelijkheid van het dodelijke Europese migratiebeleid. De opnames die Timmerman tijdens zijn reddingsmissies maakte zijn hartverscheurend, helemaal in de context die Stek erbij geeft. Essentieel luistermateriaal.

Tristan Redman groeide op in een chique wijk van Londen. Later komt hij erachter dat de familie van zijn vrouw in het naburige huis heeft gewoond. Maar dat is niet het enige toevallige: bij hem leek het te spoken, en de overgrootmoeder van zijn vrouw is vermoord. Dat vraagt natuurlijk op een podcast. Dat Ghost Story boven de meeste true crime/familiegeschiedenispodcasts uitstijgt, is te danken aan Redmans zorgvuldige journalistieke methodes, zijn humor en zijn fascinerende Britse upper class-schoonfamilie.

Voormalig vrachtwagenchauffeur Sander Schattefor is dagelijks in het Jammerdal te vinden, een bos bij Venlo. Daar bekommert hij zich om het lot van de mensen die daar bivakkeren: vaak arbeidsmigranten zonder een dak boven hun hoofd. Op een dag vindt Sander een dagboek, geschreven in een voor hem onbegrijpelijke taal. Samen met podcastmaker Naomi Steijger gaat hij op zoek naar de eigenaar. Met een open, menselijke en poëtische blik toont Steijger ons een wereld die om de hoek ligt, maar aan de meesten van ons voorbijgaat.

Sara de Monchy kennen we van de mooie jeugdpodcast Sara’s mysteries. Nu heeft ze de overstap naar de volwassen wereld gemaakt, met een format dat daar wel wat op lijkt. In Ik wil je nog iets vragen helpt ze mensen een onbeantwoord vraagstuk uit hun eigen leven oplossen. Daarvoor moeten ze te rade gaan bij mensen uit hun verleden en soms zelfs flinke reizen maken. De Monchy schuwt het ongemak niet en weet oprecht ontroerende momenten live te vangen. In de laatste aflevering gaat ze zelf de confrontatie aan met een pijnlijke actie uit haar verleden.

Eind 2020 werd supermarktondernemer Chris Grinwis dood gevonden met een grote hoeveelheid gif in zijn lichaam. Zijn vriendin Yvon K. werd verdacht van de moord. Een ingewikkelde en fascinerende zaak, die het Brabants dagblad volgde met een podcast. Waar ze makkelijk (zoals andere AD-podcasts weleens geneigd zijn te doen) de sensatie hadden kunnen opzoeken, maakten Renée van Heteren en haar collega’s er juist een genuanceerd en zorgvuldig verhaal van. Toen gebeurde er iets schokkends: twee dagen voor de uitspraak in de rechtszaak maakte Yvon een eind aan haar leven. In De Gifdode maken we de ontwikkelingen bijna in real time mee.

Toen de ouders van journalist Nicole Terborg gingen scheiden, kreeg ze te horen dat ze bij haar tante in Amsterdam moest gaan wonen. Haar tweelingbroer en oudere zus bleven bij hun vader in Brabant. Het komt in de Afro-Surinaamse cultuur regelmatig voor dat kinderen een tijd niet bij hun ouders wonen, maar bij vrienden of familie. Er is zelfs een naam voor: kweekje. Maar waarom Terborg een kweekje was, dat bleef altijd een mysterie.

In een zesdelige podcastserie gaat ze op zoek naar het antwoord. Bij deze persoonlijke kwestie komen ook allerlei grote thema’s kijken: vragen over het moederschap, opvoeden, familiebanden, de koloniale geschiedenis. Terborg vertelt het verhaal op een ritmische, muzikale manier, die we nog niet eerder in een Nederlandse podcast hoorden.

Van het nieuwe project van audiocollectief Schik werd na hun grote successen Bob en El Tarangu veel verwacht. In hun nieuwe reeks De Erfenis gooien ze het over een iets andere boeg. Er hoeft geen mysterie opgelost te worden, maar elke aflevering is een ander verhaal, met als centraal thema: de gevolgen van een nalatenschap. Daar kun je natuurlijk alle kanten mee uit, en dat doet het Vlaams/Nederlandse trio dan ook. In deze nieuwe podcast komen hun kwaliteiten nog beter tot hun recht dan in series die ze eerder maakten. Door de soms wat geforceerde zoektocht helemaal los te laten kunnen ze ons nu helemaal meenemen in diepe persoonlijke verhalen, prachtige teksten en knap sound design.

Journalist Sander ’t Sas volgde als jonge radioverslaggever vanaf het jaar 2000 zes jaar lang de Amsterdamse taxioorlog. Hij bewaarde al zijn materiaal en heeft nog steeds goed contact met twee van de hoofdrolspelers: het sappig Amsterdams sprekende duo Jan en Cees. Het is een bizar en eigenlijk ongelooflijk verhaal. Jarenlang had taxicentrale TCA het monopolie op de Amsterdamse taximarkt. Toen dat vanuit de landelijke overheid werd opgeheven, kwamen chauffeurs in opstand. Maar langzaam bleek dat ‘hun’ taxidienst werd gerund door een stel oplichters die gelinkt waren aan de top van de georganiseerde misdaad. Hij reconstrueert het allemaal in deze BNR-podcast en viel terecht in de prijzen.

De Britse tiener Megan Bhari is de oprichter van een liefdadigheidsstelling voor zieke kinderen. Ze vergaart veel volgers op internet en krijgt zelfs steun van haar favoriete boyband One Direction. Helaas is ze zelf ook erg ziek: ze heeft een hersentumor. Haar moeder Jean begint een crowdfunding om een dure behandeling in Amerika te kunnen betalen. Maar niet iedereen gelooft haar aangrijpende relaas. Jamie Bartlett (The Missing Cryptoqueen) stort zich in deze zeer verslavende BBC-podcast op het bizarre verhaal. Hij komt het naadje van de kous te weten, tot lijkschouwersrapporten aan toe.