Journalistieke podcasts

Het Eurovisie Songfestival liep voor Nederland nogal in de soep, maar er komt een nog veel belangrijkere verkiezing aan: die voor het Europees parlement. In aanloop daar naartoe maakt de NOS de podcast Douze Points. Op korte, vermakelijke maar toch informatieve wijze word je geïnformeerd over de mede-Europeanen die naar de stembus gaan. Het zijn twaalf afleveringen van ongeveer twaalf minuten, en elke aflevering staat een land centraal. Presentator Dieuwke Teertstra vraagt aan de Brusselse correspondent Kysia Hekster hoe dat land vertegenwoordigd is in het Europees parlement. En ze spreekt met de lokale correspondent over de houding ten opzichte van Europa. Aan het eind mag die correspondent ook nog een liedje kiezen dat kenmerkend is voor het land, en dat liedje krijgt natuurlijk…twaalf punten.

Welke invloed de opkomst kunstmatige intelligentie op ons leven gaat hebben, is een van de grote vraagstukken van deze tijd. Wordt AI onze redding of onze ondergang? In deze uitstekende podcast van The Guardian verkennen we beide scenario’s, door middel van actuele verhalen. Elke aflevering is een documentaire die een aspect van de kwestie verkent, van de diagnose van borstkanker tot verliefd worden op een chatbot. De ontwikkelaars van de technologie hebben vaak geen idee hoe hij precies werkt. Toch waakt presentator Michael Safi ervoor om een alarmistische toon aan te slaan. De werkelijkheid is verontrustend genoeg.

In Nederland hebben we Sywert van Lienden, die de tijdens de coronacrisis de boel schandalig fleste door miljoenen op te strijken in een mondkapjesdeal met de overheid. Maar opmerkelijk genoeg kennen meer Europese landen een vergelijkbaar schandaal.

In de Podimo-podcast Mondkapjesmiljonairs vertellen onderzoeksjournalisten in Engeland, Duitsland, Italië, Spanje en Nederland hoe zij hun eigen schandaal aan het licht brachten en wat hun verhaal losmaakte. Opvallend aan deze podcast is het gebruik van kunstmatige intelligentie. Dankzij AI vertellen de buitenlandse journalisten hun verhaal met hun eigen stem, maar wel in het Nederlands.

We weten allemaal dat Duitsland in de Tweede Wereldoorlog Nederland bombardeerde. Maar ook door bommen van bondgenoten zijn er vele slachtoffers gevallen. Die verhalen zijn wat minder bekend. Rob Trip vult deze geschiedenis in in de podcast Bevriende bommen. Elke aflevering onderzoekt hij een bombardement, van de Philipsfabrieken in Nijmegen en de fokkerfabriek in Amsterdam-Noord. Hij spreekt mensen die het hebben meegemaakt en maakt ook gebruik van eerder opnames die zijn gemaakt van interviews met ooggetuigen. Duiding komt van een deskundige historicus. Bevriende bommen is zoals een echte NOS-podcast betaamt gedegen gemaakt, maar daardoor ook wat keurig.

Eind 2020 werden veertien mannen door de FBI gearresteerd op verdenking van samenzwering om de gouverneur van Michigan, Gretchen Whitmer, te ontvoeren. Maar was dat wel echt het plan? 

The Michigan Plot vertelt het bizarre verhaal van FBI-agent Stephen Robeson, die infiltreert als militielid bij een anti-regeringsgroep. Uit honderden uren opname die hij maakt, blijkt de FBI echter te opereren op een dunne scheidslijn tussen uitlokking en infiltratie. De vraag is wat er gebeurd zou zijn als de FBI de groep met rust had gelaten. Zo was bijvoorbeeld bij een nachtelijke verkenningstocht van het zomerhuis van Whitmer één van de verdachten te stoned om zelf te kunnen rijden en werd hij voortdurend gecoacht door drie FBI-undercoveragenten om de missie tot een goed einde te brengen. 

In de bonusafleveringen worden FBI-agenten geïnterviewd over deze werkwijze en vooral waarom ze daar soms toe genoodzaakt zijn.

Uit Guantánamo Bay kennen we de verhalen van de martelingen, de jarenlange gevangenschappen zonder proces en de hongerstakingen. Minder bekend zijn de wilde feesten vol seks en alcohol voor het militaire personeel in de zonnige Caribische baai.

In het vierde seizoen van de toonaangevende podcast Serial horen we zowel oud-werknemers van de controversiële Amerikaanse gevangenis op Cuba als de vermeende terroristen die ze gevangen hielden. In de eerste aflevering houden makers Sarah Koenig en Dana Chivvis het vrij algemeen, in de tweede aflevering zoomen ze in op de zaak van Mohamedou Ould Slahi, die gemarteld werd om hem een bekentenis te ontlokken.

Hoewel de journalisten zeggen meer dan honderd mensen te hebben gesproken voor hun podcast, gebruikten ze voor deze aflevering toch materiaal uit een eerder uitgezonden documentaire. Dat doet verder niets af aan het verhaal, maar is in zekere zin toch jammer. In de komende weken zullen we in totaal negen verhalen horen, zodat het publiek na meer dan twintig jaar eindelijk zal weten hoe het écht is binnen de muren van ‘Gitmo’.

Het was in 2022 een van de meest besproken verhalen in de roddelrubrieken: de rechtszaak tussen acteurs ex-geliefden Johnny Depp en Amber Heard.

Hoewel het bewijs tegen Depp vrij overweldigend was, keerde de publieke opinie zich steeds meer tegen Heard. Op sociale media werd ze op een ongekende manier door het slijk gehaald. Dat vond de Britse podcastmaker Alexi Mostrous (Sweet Bobby, Hoaxed) vreemd. Een groot deel van de anti-Amberberichten lijkt van bots te komen, volgens een expert zelfs rond de vijftig procent. In deze podcast onderzoekt Mostrous de rol van die bots. Waar komt die haat tegen Heard vandaan? Hebben die berichten de publieke opinie (en belangrijker nog, die van de rechtbankjury) beïnvloed? Wie heeft dit trollenleger in het leven geroepen, en misschien wel de belangrijkste vraag: kan deze strategie ook op andere nieuwsverhalen worden toegepast?

In 1981 landde een vliegtuig met het logo van de band REO Speedwagon vlakbij het ingeslapen stadje Varnamtown, North Carolina. Aan boord was een gigantische lading drugs die van Pablo Escobar zou komen. Ruim veertig jaar later gaan journalist Joshua Davis en zijn goede vriend, de beroemde acteur Kyle MacLachlan (Twin Peaks) naar het stadje, waar ongeveer iedereen familie van elkaar is, om te kijken wat de drugshandel voor invloed heeft gehad. Het zijn ingrediënten voor een sappige en boeiende podcast, maar het resultaat is een wat vreemde mengelmoes.

MacLachlan en Davis hebben veel lol samen, maar als luisteraar weet je soms niet wie er aan het woord is en welk onderdeel van het verhaal nou precies belangrijk is. Bovendien gaat de helft van de afleveringen op aan reclame en anekdotes over dingen die achter de schermen zijn gebeurd. Maar wie goed op blijft letten, wordt getrakteerd op een parade van kleurrijke karakters en gekke anekdotes.

In de journalistieke VPRO-serie Frontlinie reist correspondent Bram Vermeulen de hele wereld over om onderbelichte maar belangrijke verhalen uit het buitenland te vertellen. Nu is er ook een podcast, die nog meer verdieping biedt. In Achter de frontlinie spreekt Vermeulen met journalisten, wetenschappers en experts die kritisch kunnen kijken naar onze rol aan de frontlinies van onze tijd. De gesprekken worden afgewisseld met stukken reportage en een blik achter de schermen van het tv-programma.

In de tweede aflevering van de podcast heeft Vermeulen een stekelig gesprek met voormalig politicus René van der Linden. De uitgesproken Limburger én Europeaan onderhoudt nauwe banden met Azerbeidzjan, maar werd ook geschaduwd door de AIVD wegens zijn contacten met Rusland.

Binnen de Alcoholics Anonymous (AA) is het verboden om in het eerste jaar van het herstel een romantische relatie aan te gaan met cliënten. Het zou het herstel bemoeilijken en bovendien is er sprake van zeer scheve machtsverhoudingen. Maar het is een publiek geheim dat er naast de bekende twaalf stappen van herstel een dertiende stap is; het azen op jonge kwetsbare vrouwelijke nieuwkomers.

Verslaggeefster Lauren Chooljian van New Hampshire Public Radio richt haar pijlen op Eric Spofford, de succesvolle oprichter van het grootste netwerk voor verslavingszorg in New Hampshire. Volgens zijn visie zouden ex-alcoholisten als ervaringsdeskundigen betere zorg kunnen verlenen dan professionele hulpverleners. Via deze werknemers komen beschuldigingen van seksueel misbruik en mishandeling naar buiten. Chooljians onderzoek krijgt een bizarre wending wanneer zijzelf, haar ouders en ook haar werkgever worden bedreigd door aanhangers van Spofford.

Een middelbare school in Texas organiseert een bijeenkomst voor bezorgde ouders. Daar beweert moeder Sharla dat de docent Engels haar zoon heeft gestimuleerd om zich als meisje te identificeren. Lerares Em is een jonge, openlijk lesbische vrouw die voor leerlingen als rolmodel fungeert, tot afgrijzen van conservatieve ouders zoals de evangelische Sharla. In het aangrijpende Grapevine wordt deze cultuuroorlog voor de microfoon uitgevochten, met Ren, de voormalige zoon die door haar vader gelukkig wel als dochter wordt gezien, als inzet.

In 2040 is naar schatting meer dan een kwart van de bevolking ouder dan 65 en zelfs meer dan een miljoen mensen ouder dan tachtig. In zeven afleveringen onderzoeken Astrid Cornelisse (32) en Elles de Bruin (60) hoe de wereld er tegen die tijd uit zal zien, wanneer de vergrijzing zijn hoogtepunt bereikt. Je zou denken dat die natuurlijke aanwas van potentiële leden voor omroep Max alleen maar een zegen is, maar de podcast is behoorlijk zorgelijk van toon.

De eerste twee afleveringen van de podcast over het zorgsysteem, dat helemaal vast dreigt te lopen als we nu geen maatregelen nemen. Daarna gaan ze nog in op thema’s als wonen en werken. De Bruin en Cornelisse reizen ook naar Japan, het meest vergrijsde land ter wereld, om erachter te komen hoe men het daar aanpakt.

Rob Timmerman zegde zijn kantoorbaan op om reddingswerker te worden op de Middellandse Zee. Een van de eerste mensen die hij in veiligheid bracht was een pasgeboren baby, die samen met haar moeder in een gammel rubberbootje zat. Het is nu zeven jaar later en Rob vraagt zich nog steeds af hoe het met deze Sarah is. In de podcast Waar is Sarah? van VPRO's Bureau Buitenland probeert hij haar te vinden, samen met podcastmaker Laura Stek. Maar het verhaal gaat niet alleen om een hoopvolle toekomst voor een jong meisje. Het gaat ook over de keiharde werkelijkheid van het dodelijke Europese migratiebeleid. De opnames die Timmerman tijdens zijn reddingsmissies maakte zijn hartverscheurend, helemaal in de context die Stek erbij geeft. Essentieel luistermateriaal.

Onderzoeksjournalist Poonam Taneja vertelt in deze podcast van de Britse BBC en Canadese CBC het verhaal van de kleine Salmaan. In 2018 ontving zijn grootvader in Londen voor het laatst een videoboodschap waarop hij is te zien. De kans is klein dat het jongetje nog leeft, maar zijn opa wordt nog steeds verteerd door zorgen en onbeantwoorde vragen. Taneja neemt de luisteraar mee op een levensgevaarlijke reis naar Syrië, op zoek naar Salmaan en andere kinderen uit de gebieden waar Isis aan de macht was.

Om iets goeds te doen voor de wereld, vervangen steeds meer mensen hun koeienmelk voor havermelk. Maar op Oatly, een van de belangrijkste producenten van plantaardige zuivel, is helaas heel wat af te dingen. Om zo groot te worden dat ze de planeetverwoestende zuivelindustrie kunnen verslaan, moeten ze zich wel bedienen van bedenkelijke kapitalistische werkwijzen, zeggen ze zelf. In een driedelige serie voor The Europeans onderzoekt podcastmaker Katz Laszlo in hoeverre dit klopt. Na het luisteren smaakt je havercappu behoorlijk anders.

Serial, bekend van de journalistieke kwaliteitspodcasts, is terug met een nieuwe reeks. Uit de eerste twee afleveringen blijkt al dat dit een serie wordt die met een uitvoerig onderzoek van een incident de tekortkomingen van een groter systeem blootlegt. In Rutherford County in Tenessee worden kinderen zelfs na een licht vergrijp al in de gevangenis gegooid. Journalist Meribah Knight duikt in het systeem van jeugddetentie om te begrijpen wat er aan de hand is. Ze spreekt ouders, kinderen, advocaten en andere betrokkenen. Het verhaal is boeiend, spannend en verontrustend, maar haar voice-overstem is helaas erg onprettig om naar te luisteren.

In de eerste twee seizoenen van haar podcast The Dream onderzocht podcaster Jane Marie de zin en (vooral) onzin van multilevel marketingorganisaties en de wellness-industrie. Ook het derde seizoen gaat over wat mensen zich allemaal laten voorspiegelen om hun dromen te bereiken. Maar dit seizoen wordt het nog persoonlijker. Ze richt zich op de megabusiness van life coaches. Dan gaat haar relatie uit en krijg ze zelf steeds meer behoefte aan hulp en sturing, dus schakelt ze zelf zo’n coach in.

Sigaretten roken is smerig, vreselijk verslavend en dodelijk, dat weet iedereen nu wel. De e-sigaret oftewel vape ruikt lekker zoet en staat cool, maar is helaas net zo verslavend en giftig. Radar-journalist Fons Hendriks heeft zowel rokers als vapers in de familie en onderzoekt in deze serie hoe het kan dat de ene dodelijke verslaving vervangen wordt door de andere.

Er zijn behoorlijk afschrikwekkende voorbeelden te horen van jongeren die verslaafd en doodziek raakten van de naar snoep smakende vapes. In zes bondige afleveringen wordt duidelijk hoe erg het is, wie er verantwoordelijk zijn en of het tij nog te keren is, ook voor zijn eigen familieleden.

Deze podcast vertelt het ware verhaal van Courtney Hood, die door iedereen ‘Cookie’ werd genoemd. Ze groeide op in een rijk Amerikaans-Nicaraguaans gezin en had als hobby cocaïne snuiven met Pablo Escobar. Vanwege haar doortastende aard en goede sociale contacten kreeg ze de kans om als journalist voor de Amerikaanse televisie te gaan werken in het door een burgeroorlog geteisterde Nicaragua van de jaren tachtig. Uiteindelijk was zij degene die voor de doorbraak zorgde in de onthulling van het Iran-Contra-schandaal. Cookie vertelt met een heerlijk doorrookte stem haar levensverhaal, dat doordrenkt is van seks, drugs en rock-‘n-roll. Podcastmaker Steven Esteb haalt er genoeg betrokkenen bij om haar sterke verhalen te kunnen bevestigen.

Verhalen over het klimaat zijn meestal niet al te vrolijk, toch is het belangrijk dat mensen ze horen. In De Klimaatkwestie van dagblad Trouw brengen Hannah van der Wurff en Nienke Zoetbrood realistische maar ook hoopvolle verhalen over klimaatkwesties als droogte, stikstof en fast fashion. Er komen mensen aan het woord die positieve stappen zetten, al blijft de kwestie zelf natuurlijk zorgelijk.

Wanneer iemand een vruchtbaarheidsbehandeling moet ondergaat, haalt een arts via de vagina eitjes uit de eierstokken met een lange naald. Dat wordt normaal gesproken verdoofd, zodat je er weinig van voelt. Maar in de kliniek van de prestigieuze Amerikaanse universiteit Yale had een verslaafde verpleegkundige de pijnstiller fentanyl vervangen door een zoutoplossing. Dat betekende dat patiënten de procedure zonder verdoving doorstonden.

Bizar genoeg ging dit vijf maanden zo door, omdat de gruwelijke pijn van de vrouwen niet serieus werd genomen. Serial en The New York Times maakten een vijfdelige serie over deze schokkende zaak, waarvan de eerste aflevering deze week online kwam. Daarin hoor je de verhalen van de slachtoffers. De rillingen lopen over je rug. De podcast gaat niet alleen over een medische misstand, maar ook over hoe in onze maatschappij wordt omgegaan met vrouwen, hun lichamen en hun pijn.

In juni werd deze vierdelige serie van VPRO’s Bureau Buitenland bekroond met de Zilveren Reissmicrofoon, een heel belangrijke radioprijs. En terecht: een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne gaf deze indrukwekkende podcast een heel nieuwe blik op het land. Verslaggever Michiel Driebergen en radiomaker Edwin Koopman doen in Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur verslag uit de Charkiv, de tweede stad van Oekraïne.

Ze hebben daarvoor een bijzondere vorm gekozen: de stad zelf vertelt het verhaal, met de stem van Sophie Derkzen. Dat klinkt een beetje geforceerd, maar het werkt. Haar aangrijpende relaas wordt ingekleurd met de verhalen van bijvoorbeeld de hovenier van het park of een papegaai die Poetin uitscheldt. Zo komt de getergde stad écht dichtbij.

Dagelijks worden we overspoeld met schokkend nieuws over het klimaat. Voor wie niet zijn kop in het zand wil steken, en toch ook wat hoop voor de toekomst wil blijven houden, is er deze podcast van NRC. Maarten Dallinga (Niet van de wereld, Verstrikt), Floor Boon (NRC Vandaag) en talent Mandula van den Berg onderzoeken de gevolgen van klimaatverandering voor ons kikkerlandje.

Dat doen ze niet alleen met deskundigen, maar ook door middel van verhalen. Bijvoorbeeld over de opa van Dallinga, die dominee was in Zeeland ten tijde van de Watersnoodramp. Boven water is mooi verteld, met prachtig sound design en muziek. De boodschap is natuurlijk niet makkelijk, maar geeft toch een soort perspectief: wie weet lukt het de mensheid om de boel ten goede te kantelen.

Hulp is over het algemeen goed bedoeld, maar kan nogal eens de plank misslaan. De ervaren radiomaker Marije Schuurman Hess maakte een podcast over dit gegeven, met als rode draad de hulp na de oorlog in Bosnië. Ze interviewde allerlei betrokkenen, hulpverleners en hulpontvangers. Dat leidt tot een mooi gemonteerde mozaïekvertelling met sound design van de maestro Wederik de Backer. Je moet best goed opletten om alles te volgen, maar de centrale boodschap komt sowieso door: als je wilt gaan helpen, verdiep je dan eerst in de persoon in nood om erachter te komen wat diegene echt nodig heeft.

Journalist Sander ’t Sas volgde als jonge radioverslaggever vanaf het jaar 2000 zes jaar lang de Amsterdamse taxioorlog. Hij bewaarde al zijn materiaal en heeft nog steeds goed contact met twee van de hoofdrolspelers: het sappig Amsterdams sprekende duo Jan en Cees. Het is een bizar en eigenlijk ongelooflijk verhaal. Jarenlang had taxicentrale TCA het monopolie op de Amsterdamse taximarkt. Toen dat vanuit de landelijke overheid werd opgeheven, kwamen chauffeurs in opstand. Maar langzaam bleek dat ‘hun’ taxidienst werd gerund door een stel oplichters gelinkt aan top van de georganiseerde misdaad. Deze podcast van BNR werd blijkbaar afgewezen door de NPO, die wel zullen balen nu hij is genomineerd voor de zilveren Reissmicrofoon.

NOS-correspondent Mitra Nazar maakte in aanloop naar de verkiezingen in Turkije een vijfdelige serie over de achtergronden en de stand van zaken in het land. Vooral de eerste aflevering is goed; daarin gaat ze terug naar de verschrikkelijke aardbeving die in februari plaatsvond. Vervolgens legt ze uit hoe de huidige president Erdogan aan de macht is gekomen, hoe hij van hervormer een autoritaire leider werd, wat de betekenis van vader des vaderlands Atatürk nu nog is en welke belangen er spelen rond de cruciale verkiezingen.

De Nederlandse overheid is steeds meer op haar hoede voor ‘kennisspionage’. Landen als Iran en China gebruiken gevoelige informatie om hun militaire positie te versterken, of juist onze economische positie te verzwakken. Maatregelen hiertegen zorgen voor discriminatie van hele groepen wetenschappers die gewoon hun werk proberen te doen. Tussen deze twee uitersten beweegt wetenschapsjournalist en radiomaker Saar Slegers (bekend van de prijswinnende podcast De man en de maan) zich in de nieuwe vijfdelige serie van Argos. Slegers zet alle onderdelen van de ingewikkelde kwestie zorgvuldig uiteen. Zo word je als luisteraar ook steeds heen en weer geslingerd tussen de verschillende argumenten.

Een valse bekentenis afleggen, dat zou jij natuurlijk nooit doen. Toch? Deze podcast kwam voort uit de documentaire De pompmoord, over een zaak waarin iemand een moord bekent die hij niet heeft gepleegd. Lot Buijs werkte als researcher mee aan die serie en raakte gefascineerd door het fenomeen, dat vrij vaak schijnt voor te komen. Hoeveel mensen zitten er misschien onschuldig vast? En zou ze zelf te verleiden zijn tot een valse bekentenis? De verhoorkamer leunt wat zwaar op de voice-over van Buijs, gelukkig kan ze het wel erg goed vertellen.

De vraag hoe we als mensen omgaan met kunstmatige intelligentie is actueler dan ooit. Het indie Amerikaanse podcastbedrijf Radiotopia lanceert deze serie over mensen die een intieme relatie onderhouden met hun persoonlijke chatbot dan ook op een ideaal moment. De hoofdpersonen abonneerden zich op een chatdienst voor therapie, vriendschap of seks. Het blijkt niet mee te vallen om hun gepersonaliseerde digitale hulpje niét te zien als een mens, met echte gedachtes en gevoelens. De vraag of dat een probleem is, mag je na het luisteren van deze interessante zesdelige serie zelf proberen te beantwoorden.

In deze zesdelige reeks gaat Floor Doppen op zoek naar het verhaal achter de mysterieuze oude dame die in het grootste woonhuis van Amsterdam woonde, een gigantische villa verscholen in het groen aan de Overtoom. Je wordt als luisteraar een paar keer prettig op het verkeerde been gezet, ze weet de relevante informatie echt boven tafel te krijgen én het is een keer geen moordzaak. Laten we hopen dat de betaalde podcastdienst Podimo meer in dit soort series gaat investeren.

De zeecontainer is echt zoiets waar je nooit bij stilstaat, maar waar een hele wereld achter zit. Een ideaal onderwerp voor een podcast dus, en die hebben Maaike Goslinga en Maite Vermeulen van De Correspondent gemaakt. De containerdeuren werden bepaald niet wagenwijd voor ze opengezet, maar het is ze gelukt om heel veel te weten te komen en ook zelf een kijkje te nemen op een containerschip. De podcast zit vol informatie over onderwerpen als globalisering en duurzaamheid, maar gelukkig zitten er ook lekker veel reportage-elementen in. Favoriet feitje om te vertellen op feesten en partijen: negentig procent van onze spullen komt uit een container!

We zijn zo vergroeid geraakt met onze smartphone, dat we nauwelijks meer nadenken over de consequenties daarvan. De driedelige podcast Altijd aan van Omroep Human houdt ons gelukkig scherp. Podcastmaker Romanee Rodriguez volgt studenten van de Bildung Academie en spreekt hun docent, filosoof Hans Schnitzler, die zijn klas uitdaagt een week zonder smartphone te leven. De studenten missen de verdoving van hun telefoon, krijgen veel fomo en merken dat analoge bezigheden zoals lezen mislukken. Maar er zijn ook leuke effecten: een meisje begint bijvoorbeeld te zingen op straat en blijkt zelfs aardiger geworden. Naast Schnitzler hoor je ook andere deskundigen, zoals een ex-Googlewerknemer. Jammer wel dat alle sprekers in Altijd aan uit dezelfde highbrow bubbel lijken te komen, terwijl toch echt alle lagen van de bevolking aan hun telefoon vastgekleefd zitten. Maar verder is het een boeiende serie, die je geheid aan het denken zet over je eigen (te) hechte relatie met dat ding.

Deze samenwerking van de Amerikaanse podcasts Radiolab en Rough Translation geeft een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne een indringend beeld van de dagelijkse problemen voor de inwoners en hulpverleners. In het eerste deel van het tweeluik, ‘Under the Counter’, probeert een jonge Duitse arts abortusmedicijnen te verzamelen en over de grens te smokkelen. In het tweede deel, ‘The Handoff’ gaan de verslaggevers kijken wat er eigenlijk met de medicijnen gebeurt, en krijgen ze weer een heel ander beeld van de noodzaak van deze pillen. Gemaakt door de in Nederland wonende podcaster Katz Laszlo.

In 2015 vetrokken drie Londense schoolmeisjes naar Syrië vertrokken om nog lang en gelukkig te leven in het IS-paradijs. Shamima Begun was een van hen. Pas vijftien was ze toen ze met twee vriendinnen op het vliegtuig naar Turkije stapte en tien dagen na haar aankomst in Raqqa trouwde met de Nederlandse bekeerling Yago Riedijk. In het tweede seizoen van BBC’s I’m Not a Monster reconstrueert Josh Baker het verhaal van Shamima, die nog altijd vastzit in een gevangenenkamp.

28ish Days later gaat over de menstruatiecyclus en bestaat uit 28 afleveringen van nog geen kwartiertje – één voor elke dag in een (gemiddelde) cyclus. En ja, daar wil je naar luisteren; de BBC heeft duidelijk tijd, geld en aandacht uitgetrokken voor deze serie. Met als resultaat een werkelijk meeslepende mix van informatie en emotie, mede door het sounddesign rond de mooie vioolmuziek van Rebekah Reid.

Je gids in deze wereld van bloed, hormonen, mythen en meer is India Rakusen, die de juiste toon treft: nieuwsgierig en persoonlijk. Ze spreekt artsen en onderzoekers, maar ook allerlei ‘gewone’ vrouwen over hun menstruatiecyclus. En ook al heb er zelf al decennialang een, toch sta je geregeld met je oren te klapperen van wat je allemaal leert. Zonder dat het een college gynaecologie wordt; je hoort bijvoorbeeld ook een politieagente vertellen hoe ze in de dienstauto onopvallend een krant onder haar billen probeert te schuiven.

Sinds de doorbraak van Tinder is de dating-app zeker voor de jongere generatie dé manier om de liefde te vinden. Het tegenstrijdige is natuurlijk dat het voor de makers van die apps beter is als iedereen vrijgezel en op zoek blijft. Het zevende seizoen van Land of the Giants, de podcast die gaat over de machtigste spelers in de technologiewereld, gaat over de slimme verleidingstactieken van de dating-apps.

Want of je op Tinder, Bumble of Hinge zit, dat maakt eigenlijk niet zo veel uit. De werkwijze en de stroom aan gebroken harten die ze achterlaten komen op hetzelfde neer. Mensen die werkten aan de apps, liefdesdeskundigen en singles komen aan het woord over hun ervaringen. Na het luisteren lijkt naar de kroeg gaan en ‘kom je hier vaker’ zeggen ineens niet meer zo’n gek idee.

Waar je ook kijkt op het internet, overal zijn figuren die je maar wat graag van advies dienen. En steeds meer mensen keren zich af van de mainstream en wenden zich tot zo’n online heldenfiguur. Wat drijft deze types, wat brengen ze teweeg en wie houdt ze verantwoordelijk? Hierover gaat deze goed geresearchte en vlot en vol humor vertelde BBC-podcast. In elke aflevering behandelt maker Helen Lewis een andere categorie moderne goeroes: van wellness-influencers tot bitcoinpredikers. Hun soms bizarre overtuigingen zijn aan de ene kant vermakelijk, maar regelmatig ook verontrustend.

Journalist Daniël Verlaan is gespecialiseerd in ‘de donkere kant van het internet’ en schreef ook al een boek en maakte een documentaire met dezelfde titel. Ik had het vooroordeel dat zijn podcast vooral een reclamevehikel voor KPN was, maar de eerste aflevering van het tweede seizoen weet zeker te boeien. Hij gaat over mensen die via hun telefoon lastiggevallen worden door hun (ex-) partner, een vaak onzichtbaar maar veelvoorkomend probleem. Het verhaal is niet té sensatiebelust, maar er zit wel een spannende achtervolgingsscène in.

Non-fictieboeken die zallerlei populairwetenschappelijke theorieën aan elkaar knopen, zoals Freakonomics of het werk van Malcolm Gladwell, doen het altijd goed op verjaardagen van mensen die alles al hebben en in de kiosk op het vliegveld. Maar klopt de inhoud wel? Michael Hobbes verwierf zijn faam met You’re Wrong About en Maintenance Phase, podcasts waarin hij culturele vooroordelen en de wellnessindustrie onder de loep neemt. In If Books Could Kill maakt hij samen met Peter Shamshiri gehakt van deze ‘airport bestsellers’ op een vileine, hilarische maar ook heel scherpzinnige manier.

Dingen moeten anders, anders gaat de wereld kapot. Helaas het gaat het te langzaam. Toch zijn er grote spelers die het roer hebben omgegooid om de strijd tegen klimaatverandering te versnellen. Daarover gaat de BNNVara-podcast De Ommezwaai van Sander Heijne (Fantoomgroei).

Hij onderzoekt hoe onder andere Tata Steel en pensioenfonds ABP serieus vergroenden. De podcast zit niet altijd even strak in elkaar, maar laat wel zien dat het heus wel anders kan, wanneer de juiste personen de knop omzetten. Een hoopvol vooruitzicht.