I Saw the TV Glow is een verpletterende film die diep onder de huid kruipt

‘Jane Schoenbrun is zonder twijfel de origineelste stem in de filmindustrie van het laatste decennium.’ Deze lovende woorden deelde regisseur en scenarist Paul Schrader (Taxi Driver) op Facebook na het zien van Schoenbruns tweede film I Saw the TV Glow. Dat was terechte lof voor een filmmaker die durft te experimenteren in non-conformistische films over de invloed van beeldschermen op onze levens en over queeridentiteit. Maar Schrader noemde het werk van de Amerikaanse regisseur in dat Facebookbericht ook ‘verwarrend’. Schoenbruns sterk op sfeer leunende films zijn dan ook niet besteed aan iedereen.

In 2021 debuteerde de cineast met de indiefilm We’re All Going to the World’s Fair, een coming of age-verhaal over een queer tiener die meedoet aan een online horror-rollenspel. Ook in die film werd het verband tussen internetcultuur en identiteit onderzocht. De slechts vijftienduizend dollar kostende productie – die in Nederland geen release kreeg – werd positief ontvangen door de Amerikaanse pers. Ook bij de filmstudio’s bleef Schoenbruns talent niet onopgemerkt: het alom geprezen A24 legde samen met Fruit Tree, het productiehuis van actrice Emma Stone, tien miljoen dollar neer voor Schoenbruns volgende filmproject: I Saw the TV Glow.

In I Saw the TV Glow, dat in Nederland geen reguliere bioscooprelease kreeg en vanaf 1 april te streamen is op Netflix, volgen we Owen (Justice Smith), een zoekende en introverte tiener, die op een dag de al even in zichzelf gekeerde Maddy (Jack Haven) ontmoet. Ze zijn allebei fan van The Pink Opaque, een mysterieuze serie over twee tienervriendinnen met een telepathische connectie, die in iedere aflevering een monster moeten verslaan. De show wordt een ware obsessie voor de twee, vooral omdat ze er een bepaald soort herkenning en magie in vinden die voor hen in het echte leven ontbreekt. Wanneer de serie na vijf seizoenen abrupt stopt, en Maddy ook nog van de ene op de andere dag uit Owens leven verdwijnt, beginnen realiteit en fantasie in elkaar over te vloeien. Het steeds surrealistischer wordende, nachtmerrieachtige I Saw the TV Glow lijkt daarmee wel wat op het werk van David Lynch (Twin Peaks, Blue Velvet), ook Schoenbrun lijkt meer geïnteresseerd in het overbrengen van een gevoel dan in het regisseren van een heldere, plotgedreven film.

In verschillende interviews gaf Schoenbrun aan dat We’re All Going to the World’s Fair en I Saw the TV Glow de twee eerste films zijn van een trilogie over hun transitie: de non-binaire regisseur schreef hun eerste film toen die uit de kast kwam als trans, maakte de tweede film terwijl die in transitie was en wil het drieluik afsluiten met een film over een leven na transitie. Het belooft een indrukwekkende film te worden, gezien de nu al onvergetelijke filmervaringen die Schoenbrun met de eerste twee projecten wist te maken.