Under the Bridge: stemmige true-crimeserie vermijdt de valkuilen van het genre

Bics. Zo worden ze door politieagenten ook wel genoemd omdat ze, net als de wegwerpaanstekers, allemaal inwisselbaar zouden zijn.

Het is een bijnaam die getuigt van weinig begrip voor de hartverscheurende verhalen van de tienermeiden die het hier betreft, al hebben die zich allang in hun lot geschikt. Ze zitten in een Canadese instelling voor jongeren die, om wat voor reden dan ook, niet meer thuis kunnen wonen. Hier hebben ze een bende opgericht – het Crips Mafia Cartel (CMC) – waarmee ze een geduchte reputatie hopen op te bouwen. CMC-leider Josephine (Chloe Guidry) laat zich daarbij graag inspireren door maffiafilms als Goodfellas en Scarface. Wanneer zij wordt opgepakt wegens mogelijke betrokkenheid bij een vermissingszaak vraagt ze of ze bijgestaan kan worden door de advocaat van de beruchte maffiabaas John Gotti.

Het is precies deze stoere schijt-aan-de-wereldmentaliteit die Reena (Vritika Gupta) – een veertienjarige tiener uit een wat saai Indiaas-Canadees jehovagezin – zo aanspreekt. De streng opgevoede Reena vindt moeilijk aansluiting bij haar leeftijdgenoten, totdat ze in contact komt met de CMC-meiden, die de rebel in de dop wel lijken te accepteren.

Na een tijdje krijgt ze het echter aan de stok met Josephine en komt het onder een brug tot een confrontatie tussen Reena en de andere bendeleden. In aflevering 1 van de achtdelige dramaserie Under the Bridge blijkt dat Reena hierna spoorloos verdwenen is. Wat is er precies voorgevallen en is er iemand die weet waar Reena nu is?

Op het eerste gezicht lijkt deze reeks – die grotendeels gebaseerd is op de gebeurtenissen rond de moord op de veertienjarige Reena Verk in 1997 – het pad te volgen dat we kennen van moordmysteries als Top of the Lake, True Detective en Mare of Easttown.

Under the Bridge onderscheidt zich echter ook van deze titels omdat het mysterie niet te lang blijft doorsudderen. Hierdoor is er ruimte om dieper in te gaan op de gebeurtenissen die aan deze tragedie voorafgingen. Kortom, dit is geen puzzel voor sensatiebeluste kijkers die hopen dat er acht spannende afleveringen lang naar een ontknoping wordt toegewerkt. Als we eenmaal een idee hebben van wat er is voorgevallen, verandert Under the Bridge in een invoelend portret van tieners die na een ongelukkige start in het leven ontspoord zijn en steeds gewelddadiger worden.

In 2007 publiceerde de journalist Rebecca Godfrey een gelijknamig non-fictieboek over deze zaak en ook schreef zij mee aan de serie. Hoewel ze vlak voor de start van de opnamen overleed, wilden bedenker Quinn Shephard en showrunner Samir Mehta dat ze een belangrijke figuur werd in de serie, onder meer omdat Rebecca (Riley Keough) voor haar boek diep wist door te dringen in de wereld van de tieners. Daarnaast dient haar personage ook om kanttekeningen bij het true-crime-genre te kunnen plaatsen. Zo zegt rechercheur Cam (een fictief personage gespeeld door Lily Gladstone) op een gegeven moment tegen Rebecca: ‘Wat slecht is voor de wereld is goed voor jou.’

Die laatste opmerking belandde niet zonder reden in het script, want de reconstructie van de gruwelijke zaak riep ook ongemak bij Shephard en Mehta op. Zo zei de laatste in Variety: ‘True crime is een vreemd genre. We hebben er gemengde gevoelens bij en eigenlijk begrepen we steeds minder goed waarom het zo populair is. Maar goed, mensen zijn er gek op en met deze serie voorzien we in die behoefte. Alleen doen we dat wel op onze manier: geen goedkoop effectbejag, geen sensatie. Het is een tragisch verhaal en dat moet op een respectvolle manier verteld worden. Misschien zijn we daarin niet geslaagd en is dit ook slecht voor de wereld, daar zijn we nog niet uit. Die twijfel zit ook in de serie, we vonden het belangrijk om te laten weten dat we hiermee worstelen.’

Kun je de valkuilen van true crime vermijden? En zo ja, hoe? Het zijn thema’s die herhaaldelijk terugkeren in de serie. Zo wordt bijvoorbeeld de vraag opgeworpen of het wel wenselijk is dat Rebecca op goede voet komt te staan met het CMC (de tieners vinden de journalist, die eigenlijk in New York woont, erg cool). Wat betekent dit voor het boek dat Rebecca over de zaak gaat schrijven? Krijgt het slachtoffer dan wel voldoende reliëf? Terwijl andere true-crime-series in dit opzicht vaak tekortschieten, proberen de makers van Under the Bridge dergelijke valkuilen te vermijden. Het leidt er in dit geval toe dat Reena even gelaagd is als de andere personages, onder meer dankzij allerlei flashbacks naar de periode voor haar verdwijning.

Vanwege het zware onderwerp vergt Under the Bridge wel iets van de kijker, maar daar staat tegenover dat de reconstructie van de zaak zeer geslaagd is. Het is daaarnaast een evenwichtig verhaal: dat de tienermeiden van het CMC tot gruwelijke dingen in staat zijn wordt niet verbloemd, maar de voedingsbodem hiervoor – een problematische thuissituatie en een falend (zorg)systeem – krijgt eveneens ruimschoots aandacht. Door het gebrek aan toezicht hebben de tieners namelijk nooit geleerd andermans grenzen te respecteren en toen ze dreigden te ontsporen greep niemand in. En dan word je een wegwerpaansteker, iemand naar wie pas wordt omgekeken als het te laat is. Under the Bridge laat zien dat dit verontrustende gevolgen kan hebben, zonder daarbij te vervallen in hijgerigheid: waarheidsgetrouwer wordt true crime niet.