Dune: Prophecy is visueel spectaculair, maar zal vermoedelijk vooral de fans aanspreken

Ze werden zowel door de critici als door het grote publiek omarmd en brachten wereldwijd ruim een miljard dollar op. De lang voor onmogelijk gehouden verfilmingen van Frank Herberts omvangrijke sciencefictionepos Dune werden een enorm succes dankzij de Canadese regisseur Denis Villeneuve. Hij slaagde erin Herberts verhaal – over een intergalactische machtsstrijd in een verre toekomst – op magistrale wijze naar het witte doek te vertalen in Dune: Part One (2021) en Dune: Part Two (2024).

Vooral het tweede deel – dat afgelopen voorjaar in de Nederlandse bioscopen te zien was – kreeg veel lof. Regisseurs als Christopher Nolan en Steven Spielberg roemden Villeneuves vertelkwaliteiten, waarbij Spielberg Dune: Part Two zelfs een van de meest briljante sciencefictionfilms ooit noemde. Het eerste deel van Dune won maar liefst zes Academy Awards en ook het vervolg zou weleens hoge ogen kunnen gooien bij de Oscars.

Je kunt dus wel stellen dat de lat enorm hoog ligt voor de makers van de spin-off Dune: Prophecy, een nieuwe zesdelige miniserie van HBO die zich in hetzelfde universum afspeelt als de films van Villeneuve. Deels hebben de makers dit ook aan zichzelf te wijten door in de aanloop naar de release de verwachtingen nog verder op te schroeven. Zo stelde producent en coscenarist Jordan Goldberg in een interview met Empire dat liefhebbers van de films iets vergelijkbaars kunnen verwachten. ‘We hadden het gevoel dat het werk van Denis [Villeneuve, red.] leidend was. Hij heeft de toon gezet.’

Toen de nieuwe serie – werktitel Dune: Sisterhood – in 2019 werd aangekondigd, was Villeneuve dan ook de beoogde regisseur voor de pilotaflevering. Hij bleek echter te druk met de andere twee Dune-projecten en haakte daarom al vroeg af.

In de jaren daarna volgden meer wisselingen van de wacht: bedenker en schrijver Diane Ademu-John legde in 2022 haar functie als showrunner neer en werd vervangen door Alison Schapker. Een jaar later – de opnames waren inmiddels begonnen – stapten ook actrice Shirley Henderson – een van de beoogde hoofdrolspelers – en regisseur Johan Renck (Chernobyl) uit het project.

Van het gerommel achter de schermen is echter niet veel te merken in de eerste twee afleveringen van Dune: Prophecy die beschikbaar waren voor de pers. Oké, het script is wat onevenwichtig en niet alle acteurs zijn even goed in vorm, maar daar staan enkele visuele hoogstandjes tegenover: spectaculaire, prachtig vormgegeven scènes die de mystiek en grandeur van Herberts fascinerende Duniversum oproepen. Dat de serie werd opgenomen in de Origo Studios in Boedapest, waar ook grote delen van de films werden gedraaid, zal daar ongetwijfeld aan hebben bijgedragen.

Dune: Prophecy speelt zich ruim tienduizend jaar voor de beide films af en is losjes gebaseerd op Sisterhood of Dune, het eerste deel van de boekenreeks die Frank Herberts zoon Brian samen met Kevin J. Anderson schreef. Hierin lezen we wat de opmaat was tot de gebeurtenissen in Dune. Zo heeft de mensheid de oorlog gewonnen van de ‘thinking machines’, kwaadaardige AI-achtige wezens, en na die jarenlange strijd ontstaat een nieuwe wereldorde waarin de machtsverhoudingen bepaald worden door de adellijke geslachten die we uit de films kennen.

Dune: Prophecy zoomt vervolgens in op het ontstaan van Bene Gesserit, een invloedrijke orde van religieuze vrouwen die over bovennatuurlijke krachten beschikken. Zo kunnen ze onder meer leugens herkennen en zijn ze in staat tegenstanders te manipuleren met hun stem. Dankzij hun gaven zijn het de in diepzwarte gewaden gehulde, mysterieuze zusters die de touwtjes in handen hebben, zonder dat de andere machthebbers zich hiervan bewust zijn. Het zijn fascinerende vrouwen, die ook in de films van Villeneuve de show al stalen, mede dankzij onvergetelijke manier waarop Rebecca Ferguson en Charlotte Rampling twee vooraanstaande leden van het genootschap neerzetten.

In aflevering 1 zien we hoe Valya Harkonnen (Emily Watson, in haar jonge jaren gespeeld door Jessica Barden) aan de macht komt. Samen met haar zus Tula (Olivia Williams) probeert ze de positie van Bene Gesserit in het universum veilig te stellen, maar lang niet alle zusters staan achter hun nieuwe leider, die over lijken blijkt te gaan.

Ook keizer Javicco Corrino (Mark Strong) en zijn vrouw Natalya (Jodhi May) voelen de hete adem van Valya in hun nek. Het echtpaar heeft de belangrijkste plek in de kosmos in handen: de woestijnplaneet Arrakis, waar een kostbaar goedje in de bodem zit dat nergens anders te vinden is. En dan is er nog Desmond Hart (Travis Fimmel), een soldaat met psychopathische neigingen die na een bizarre ontmoeting – zelf spreekt hij van een ‘spirituele ervaring’ – met een van de gigantische zandwormen op Arrakis plotseling een gevaarlijke gave rijker geworden is.

Enige bekendheid met de wereld van Dune is een pre als je besluit aan deze serie te beginnen. En ook al wordt er in visueel opzicht regelmatig flink uitgepakt, Dune: Prophecy zal vermoedelijk toch vooral de fans aanspreken. Die zijn hierna overigens nog niet uitgekeken als we actrice Olivia Williams mogen geloven. ‘De sets in Hongarije staan er nog,’ liet ze zich ontvallen tijdens een gesprek met filmsite Collider. ‘Dat is altijd een goed teken.’