Tweede reeks van Netflixhit Squid Game: meer dan een simpele herhalingsoefening?

‘Denk je echt dat je een held bent die de wereld kan veranderen?’ Het is drie jaar nadat Seong Gi-hun (Lee Jung-jae) zijn leven heeft geriskeerd in een wedstrijd waarin 456 deelnemers streden om een prijzenpot van 45,6 miljard Zuid-Koreaanse won. De wedstrijd werd aan de gokverslaafde Seong Gi-hun gepresenteerd als een kans om voorgoed uit de schulden te raken, maar in werkelijkheid ging het om een reeks dodelijke kinderspelletjes: de verliezers werden genadeloos geliquideerd. Seong Gi-hun hield – met veel pijn en moeite – vol tot het einde en kwam als winnaar uit de bus.

Bij aanvang van het tweede seizoen van Squid Game is Seong Gi-hun dus drie jaar ouder en miljarden wons rijker, maar rust heeft hij nog altijd niet gevonden. Het knaagt aan hem, want wie zijn die vreselijke sadisten die hem en de andere deelnemers onderwierpen aan dit extreem naargeestige spel? Hij moet en zal weten wie het brein is. En dus spendeert Seong Gi-hun een vermogen om de mensen achter het spel op te sporen, maar telkens stuit hij op een muur van geheimzinnigheid.

Totdat de spelleider hem een optie aanreikt: als hij echt wilt weten hoe het zit dan zal hij nog een keer mee moeten doen. Nu zouden de meeste mensen ervoor bedanken om nogmaals deel te nemen aan een wedstrijd die honderden spelers de kop kostte, maar Seong Gi-hun kan zijn leven pas weer oppakken als hij de waarheid achterhaald heeft. Hij moet en zal de ‘held’ zijn die de wereld verandert door definitief een einde te maken aan die beestachtige competitie en ondertussen ook de nieuwe spelers – wederom mensen die diep in de financiële problemen zitten – te behoeden voor de dood.

Voor de deelnemers mocht de wedstrijd dan een verschrikking zijn, kijkers vielen massaal voor de serie. Squid Game werd de bestbekeken Netflixserie ooit en sleepte zes Emmy Awards in de wacht. Ook in het dagelijks leven sijpelde de invloed van de reeks door: de onheilspellende rode pakken van de ‘scheidsrechters’ deden het bijvoorbeeld goed tijdens halloweenvieringen. Squid Game groeide uit tot een van de grootste seriesensaties van de afgelopen jaren en het duurde dan ook niet lang voor Netflix het succes begon uit te melken: er verschenen games op basis van de reeks en er kwam een realityprogramma, Squid Game: The Challenge, waarin deelnemers opdrachten moeten uitvoeren, net als in de serie, maar dan zonder de dodelijke consequenties.

En nu komt de streamer dus met een zevendelig vervolgseizoen, wat natuurlijk de vraag oproept of het resultaat meer is dan een simpele herhalingsoefening. Wat dat betreft stemden de woorden van bedenker, schrijver en regisseur Hwang Dong-hyuk weinig hoopvol. In november bekende hij in een interview met de BBC namelijk dat hij weinig zin had om een tweede reeks te maken, omdat hij tijdens opnames van seizoen 1 ‘negen tanden was verloren’ door de stress. In hetzelfde interview gaf Dong-hyuk aan dat hij zelf financieel amper had geprofiteerd van het succes (en dat terwijl Netflix volgens de BBC honderden miljoenen dollars aan Squid Game verdiende). Dat het tweede seizoen er toch is gekomen, had dan ook een simpele reden: geld. En vooruit, dat wilde hij ook nog wel toegeven: het verhaal was voor hem eigenlijk niet helemaal af, aangezien mensen tegenwoordig steeds vaker worden gedwongen om een bepaalde kant te kiezen.

Dong-hyuk is zeldzaam eerlijk, maar met zijn toelichting legt hij ook de vinger op de zere plek. Want wat voegt dit vervolg uiteindelijk toe? Er worden wel enkele pogingen gedaan om het verhaal een andere kant op te trekken. Zo krijgt het grote brein achter het spel meer aandacht, de machinaties achter de schermen worden belicht en er worden enkele nieuwe kinderspelletjes geïntroduceerd. Desondanks doet het verhaal erg denken aan wat eraan voorafging, alleen de deelnemers zijn – overwegend – nieuw.

De grote vraag is ook ditmaal of de deelnemers solidair zijn in tijden van nood of dat ze – zoals de spelleider tegen Seong Gi-hun zegt – ‘uitschot’ zijn waar de wereld ‘prima zonder kan’. Met behulp van de kennis die hij heeft opgedaan probeert Seong Gi-hun zich op te werpen als een soort rebellenleider, alleen wint de hebzucht van de deelnemers het telkens van hun wil om in opstand te komen. Ook krijgen alle (overlevende) deelnemers in deze editie na elk spel de kans om te stoppen, maar hierover moeten ze wel op democratische wijze over beslissen en dit blijkt natuurlijk veel ingewikkelder dan gedacht.

Hoewel het verrassingselement dus verdwenen is, pakt het concept ‘keuzevrijheid versus hebzucht’ wel goed uit, met name in de laatste paar afleveringen. Zodra Squid Game verandert van ‘spel versus deelnemers’ in ‘deelnemers versus deelnemers’ krijgt het verhaal eindelijk iets van nieuwe relevantie, al is de slotaflevering – waarin overduidelijk toegewerkt wordt naar een onvermijdelijke derde reeks – niet in alle opzichten bevredigend. Maar de spelleider merkt ook niet voor niets op: ‘Het spel stopt pas als de wereld verandert.’

En dat laatste gebeurt pas als de mensen veranderen, iets wat in het naargeestige universum van Squid Game voorlopig een absolute utopie lijkt te zijn.