Charlie Brooker over nieuw seizoen Black Mirror: 'Het is een mix van vooruitblikken én terugkijken'

Stel je eens voor: een hedendaagse, wereldberoemde actrice – zeg Cate Blanchett – is het moderne Hollywood spuugzat. Ze verlangt naar de goede oude tijd van zwart-witfilms uit de jaren veertig, toen algoritmes nog niet bestonden en de term franchise alleen nog werd gebruikt voor restaurantketens. Ze fantaseert over hoe het zou zijn geweest om een hoofdrol te spelen in een klassieker als Casablanca of Citizen Kane met een iconische tegenspeler als Humphrey Bogart of Orson Welles.

Op een dag krijgt ze een telefoontje van een hip techbedrijf dat een manier heeft gevonden om acteurs te kunnen teleporteren naar een klassieke speelfilm. Het bedrijf is van plan een remake te maken van een beroemde jarenveertigtitel, maar dan met een hedendaagse actrice in de hoofdrol. Het enige wat zij hoeft te doen is een zendertje op haar hoofd plaatsen en, hup, dan staat ze tussen de acteurs van weleer in zwart-witbeelden van decennia geleden.

In ‘Hotel Reverie’, de derde en instant klassieke aflevering van het zevende Black Mirror-seizoen, is dat het uitgangspunt. Actrice Brandy (gespeeld door Issa Rae) wordt door het bedrijf ReDream gevraagd om mee te werken aan een remake van een van haar favoriete filmklassiekers – waarin zij dus een hoofdrol heeft.

Black Mirror zou Black Mirror niet zijn als dit experiment op een gegeven moment niet gruwelijk uit de hand dreigt te lopen. We zullen niets verklappen, maar het is opmerkelijk dat de nogal grimmige toon die zo kenmerkend is geworden voor de Brits-Amerikaanse Netflixserie grotendeels ontbreekt in ‘Hotel Reverie’. Technologie is ditmaal niet alleen de boosdoener, ze kan ook voor bijzondere ervaringen zorgen, zo laat de aflevering zien.

‘In Black Mirror wordt niet alleen gezegd: technologie is slecht!’ licht bedenker en schrijver Charlie Brooker (1971) toe vanuit Londen wanneer we hem begin april spreken via een videoverbinding. ‘Ik zou dit werk niet kunnen doen als ik op een bepaalde manier ook niet heel erg van technologie hield. Zeker, er zijn nog steeds afleveringen die aanvoelen als een keiharde klap in je gezicht, maar het zou repetitief worden als dat het enige was wat we deden. Soms wil je een andere emotie oproepen bij de kijker en daarom hebben we dit seizoen ook een aantal melancholische, meer bespiegelende verhalen gemaakt. Hopelijk hebben die net zo veel impact, maar dan op een iets andere manier.’

Voor fans van de meer duistere afleveringen valt er overigens nog genoeg te genieten. In ‘Common People’, waarmee dit seizoen opent, zien we bijvoorbeeld hoe het leven van kleuterjuf Amanda (Rashida Jones) en bouwvakker Mike (Chris O’Dowd) volledig op zijn kop komt te staan als Amanda in coma raakt door een hersentumor. De enige manier waarop ze kan overleven is via een abonnement op Rivermind, een bedrijf dat het aangetaste deel van Amanda’s hersenen operatief verwijdert en dit vervangt door een apparaatje dat al haar gedachten intact houdt via een connectie met een cloud server. Doorgewinterde Black Mirror-kijkers weten dan natuurlijk genoeg: in zee gaan met een bedrijf als Rivermind is vragen om moeilijkheden. Mike heeft alleen geen andere keuze.

Een meer contemplatieve aflevering is ‘Eulogy’, waarin Paul Giamatti (The Holdovers) de voormalige musicus Phillip speelt. Wanneer een oud-geliefde van hem overlijdt, wordt hij gebeld door een organisatie die hem vraagt om mee te werken aan de herdenkingsdienst. Het bedrijf heeft een techniek ontwikkeld waarmee mensen letterlijk in oude foto’s kunnen stappen en daarin rond kunnen wandelen. Op deze manier kunnen ze momenten herbeleven, zodat de herinneringen aan iemand weer glashelder worden. Het levert een opvallend emotionele en bitterzoete aflevering op waarin we meegenomen worden naar het einde van de jaren tachtig.

‘Toen ik voor dit seizoen begon te schrijven raakte ik geïnspireerd door Get Back, de documentaireserie over The Beatles,’ vertelt Brooker. ‘Voor die documentaire werden allerlei geavanceerde technieken gebruikt om oud beeld- en geluidsmateriaal op te poetsen. Dat proces, met heel moderne technieken iets uit het verleden tot leven brengen, vond ik een erg interessante invalshoek voor Black Mirror: op die manier kun je het verhaal nog steeds in de nabije toekomst plaatsen, maar tegelijkertijd kun je kijkers terug in de tijd katapulteren. Zo werd dit seizoen een mix van vooruitblikken en terugkijken.’

Aan het einde van dit seizoen komen die twee zaken op een bijzondere manier samen: de zesde en laatste aflevering is een vervolg op de succesvolle eerste episode van seizoen 4, ‘USS Callister’. Daarin maakt de gefrustreerde programmeur Robert Daly (Jesse Plemons) digitale klonen van zijn collega’s op basis van hun DNA. Vervolgens laat hij ze figureren in een door hem ontworpen Star Trek-achtige spelsimulatie: ze zijn de bemanningsleden van een ruimteschip met Daly als tirannieke bevelhebber die hun het leven zuur maakt.

In het negentig minuten lange vervolg ‘USS Callister: Into Infinity’ zien we hoe de digitale kopieën moeten zien te overleven in een onlinevideogame. Spelers kunnen telkens opnieuw sterven, maar dit geldt niet voor de klonen: wanneer zij doodgaan in het spel is dat voorgoed.