In fictie zijn weinig dingen zo lekker als een spannend boevenverhaal. Maar als die fictie waargebeurd blijkt, kleeft er toch altijd iets extra spannends (en soms: ongemakkelijks) aan. Dat is helemaal zo bij het onderwerp van de nieuwe Vlaams-Waalse dramaserie 1985. Deze achtdelige serie draait om het verhaal van de Bende van Nijvel, die in de jaren tachtig dood en verderf zaaide in België.
De Bende van Nijvel was verantwoordelijk voor een ongekende reeks moorden, inbraken, diefstallen en overvallen, waarbij 28 doden en ruim veertig gewonden vielen. Een dieptepunt vormden in 1985 twee extreme overvallen op Delhaize-supermarkten. Wat het allemaal extra wrang maakt, is er nooit iemand is opgepakt en dat de motieven nooit duidelijk werden. Het rommelige politieonderzoek werkte complottheorieën in de hand. Er is onder meer gespeculeerd over de betrokkenheid van oud-politiemannen van de Rijkswacht, de politieke motieven van de groep en er waren beweringen dat de bende bescherming kreeg ‘van hogerhand’. Die geruchten werden nooit bewezen.
De serie 1985 draait vooral om drie jonge vrienden, die op een of andere manier geraakt worden door de acties van de bende. Marc (Tijmen Govaerts) en Franky (Aimé Claeys) zijn jonge rekruten bij de Rijkswacht (de landelijke, op militaire leest geschoeide politie), terwijl Franky’s zus Vicky (Mona Mina Leon) rechten studeert en heel andere politieke opvattingen heeft dan haar vrienden. Regisseur Wouter Bovijn omschrijft de serie in PZC dan ook vooral als een ‘coming-of-age-verhaal’. ‘Het heeft een true crime-gevoel, maar we gaan geen dingen oplossen. Het is vooral het verhaal van drie jonge mensen die in deze donkere periode in Brussel terechtkomen.’
Scenarist Willem Wallyn kreeg bij het maken van de serie volledige vrijheid, stelt hij in hetzelfde artikel: ‘Ik heb een paar punten in de historie proberen aan te duiden, scharnierpunten waar je kunt zien dat onze geschiedenis een andere draai had kunnen krijgen. Maar je wil vooral een aantal cruciale maatschappelijke punten aanhalen, en hoe die invloed hebben op de jonge mensen in de serie.’ Geen true crime dus, maar een verhaal dat hooguit inspiratie haalde uit die realiteit. Misschien maar beter, want als er één ding duidelijk is over de Bende van Nijvel, is het vooral dat er nog heel veel ónduidelijk is.