Lost Boys & Fairies is een prachtig en hartverscheurend drieluik over het adoptieproces

Lost Boys & Fairies, een Britse miniserie over een homostel dat een kind wil adopteren, is op heel veel punten radicaal. We zien niet alleen hoe ingrijpend dit proces is, want dit prachtige drieluik is ook uitbundig queer, met momenten waarop de hoofdpersonen – vaak in drag – zingen en dansen, en er is regelmatig Welsh te horen, een taal met nog geen miljoen sprekers. Dat de serie in het Verenigd Koninkrijk primetime uitgezonden werd op BBC One noemt Daf James, die de serie bedacht en schreef, dan ook ‘een triomf’. Toch is het volgens de scenarist, die met zijn echtgenoot en drie kinderen in Cardiff woont, in wezen een liefdesverhaal. Dat van hoofdpersonen Gabriel (Sion Daniel Young) en Andy (Fra Fee), maar ook dat van twee mannen en het kind dat ze hopen te adopteren. ‘En liefde is universeel, ongeacht je achtergrond, seksualiteit of gender.’

Adoptie is een populair onderwerp in televisieseries, maar dit perspectief zien we niet zo vaak. Wilde u het verhaal daarom vertellen?
Daf James: ‘Toen mijn man en ik acht jaar geleden onze twee zoons adopteerden maakte alles wat we in de aanloop daarnaartoe moesten doen zo veel indruk. Nu is een kind krijgen altijd vreselijk ingrijpend, onder welke omstandigheden dan ook. Maar wanneer je adopteert, wanneer je kinderen in huis wilt nemen die een trauma hebben doorstaan, wordt er ook uitvoerig gekeken naar wie jij zelf bent: hoe was je jeugd? Hoe pakten jouw ouders het opvoeden aan? Hoe is je relatie? Ik schrijf altijd vanuit mijn eigen ervaringen en dit was een manier om te verwerken wat er in die periode met mij gebeurde, al was het tegelijkertijd inderdaad iets wat ik niet eerder op deze manier op televisie had gezien.’

Dat kinderen die geadopteerd worden vaak enorme trauma’s opgelopen hebben, realiseren veel mensen zich waarschijnlijk niet.
‘Nee, waarom zou je dit ook weten? Maar zodra je aangeeft interesse te hebben in adoptie krijg je in Groot-Brittannië een training van een paar dagen waarin wordt uitgelegd wat adoptie precies inhoudt. Vroeger waren het vaak ongetrouwde vrouwen die hun kinderen moesten afstaan vanwege het enorme maatschappelijke stigma op ongehuwde moeders. Tegenwoordig is kinderen weghalen bij hun ouders echt de allerlaatste interventie, die pas wordt gedaan als de geboorteouders het kind echt geen veilige plek kunnen bieden. Veel kinderen wisten vroeger niet dat ze geadopteerd waren, dit ontdekten ze later vaak pas. Nu is het allemaal heel transparant, wat het ook moet zijn, want het maakt deel uit van hun identiteit. En ze moeten er zonder enige schaamte over kunnen praten.’

In aflevering 1 gaan Gabriel en Andy naar een activiteitendag waar potentiële adoptieouders kinderen kunnen ontmoeten. Het stel krijgt daar een vrolijk gekleurde folder met daarin foto’s van de kinderen en een lijstje met hun hobby’s. Gaat het in werkelijkheid ook zo?
‘Ja. Al zijn er verschillende manieren waarop het proces kan verlopen. Toen wij onze twee zoons adopteerden, werd de match voorgesteld door onze maatschappelijk werker. We kregen eerst een formulier met alle informatie over de jongens en we hadden zelfs al gezegd dat we ze wilden adopteren voordat we ooit een foto van ze hadden gezien. Tegen de tijd dat we onze dochter adopteerden was het proces alweer veranderd en bestond er een database met foto’s van alle kinderen die in aanmerking kwamen voor adoptie. Wij zijn zelf dus nooit naar een activiteitendag geweest, maar mijn beste vriend wel en hij kreeg inderdaad zo’n folder.’

Tijdens die activiteitendag is Gabriel heel eerlijk over het feit dat hij en Andy nooit een meisje met een visuele beperking zullen adopteren, hoe lief ze ook is. ‘Dat is radicaal eerlijk van hem, hè? Maar hij heeft wel gelijk. Toen wij begonnen kregen we ook een checklist met alle beperkingen en zorgen die kinderen met zich mee kunnen brengen, net als Gabe en Andy. Dat is vreselijk. Eerst wilden wij elk hokje aanvinken en zeggen dat we alles wel op ons wilden nemen, tot onze maatschappelijk werker ons een kleine realitycheck gaf. Kun je dit echt allemaal aan? Je moet radicaal eerlijk zijn, want het wordt sowieso zwaar genoeg.’

In hoeverre is het verhaal van Gabriel en Andy jouw verhaal?
‘Noem het persoonlijk geïnspireerd. Zoals ik al zei: ik schrijf vanuit mijn eigen ervaringen, maar ik heb de afgelopen decennia wel geleerd hoe ik moet vasthouden aan bepaalde thema’s en emoties, zodat mijn eigen leven niet op het toneel of op het scherm verschijnt. Dat is veiliger.’

Het is opvallend dat vrijwel alle belangrijke personages goed zijn: de maatschappelijk werker, Gabriels vader, die dit vroeger niet altijd was. Zelfs de biologische moeder is grappig en aandoenlijk. Dit is in veel series wel anders.
‘We zijn gewend dat een maatschappelijk werker wordt neergezet als de antagonist, de vijand die het geluk in de weg staat. Alleen was dit simpelweg niet onze ervaring. En zo zijn er ook veel ouders wier kinderen niet zijn weggenomen omdat ze slechte mensen zijn, ook al denken we dat vaak, maar omdat ze ontzettend veel pech hebben gehad. Noem me een oude romanticus, maar ik geloof echt dat de meeste mensen goed zijn, al voelt het inderdaad extreem om dit zo op het scherm te brengen. Als het gaat om het tonen van inlevingsvermogen kan een dramaserie een heel krachtig instrument zijn. En in een maatschappij die vaak ontzettend gemeen is – we demoniseren anderen en maken monsters van ze – lijkt het mij juist goed om in een serie waar miljoenen mensen naar kijken te laten zien wat je met empathie kunt bereiken.’