Mr Bates vs. the Post Office: sterke dramaserie over Brits schandaal maakt veel los in eigen land

‘In mijn hele leven, heb ik niet eens een parkeerbon gekregen’, zegt Jo Hamilton (Monica Dolan) opgelaten tegen haar advocaat in de eerste aflevering van miniserie Mr Bates vs The Post Office, vlak voordat ze samen de trappen van Winchester Court op lopen. Hamilton was kort daarvoor nog filiaalhouder van een klein op het platteland gelegen postkantoor, waar ze naast postzegels ook zelfgemaakte scones verkocht. Maar omdat haar oude werkgever bij de Post Office – een instituut in Groot-Brittannië – haar beschuldigt meer dan veertig duizend pond te hebben verduisterd, moet ze voor de koninklijke rechtbank verschijnen. 'The Queen v Hamilton’ staat er op het geprinte tijdschema dat in de rechtbank op de marmeren muur hangt. ‘De koningin tegen mij,’ zegt de vrouw van middelbare leeftijd bijna verbluft waarna ze knikt naar een staatsportret van Koningin Elizabeth II. ‘Ik vraag me af of ze het weet.’

Hamilton was niet alleen. Over heel Engeland, waren er 3500 andere filiaalmanagers die gedurende een periode van twintig jaar onterecht beschuldigd werden van diefstal en vervalsing. De fout bleek niet bij de postmasters te liggen, maar bij het in 1999 geïntroduceerde, defecte computerprogramma Horizon. Maar in plaats van dit te willen erkennen, bleef de Post Office jarenlang filiaalmanagers ontslaan en hen dwingen tot schadevergoedingen. Iets dat het merendeel van de sub-postmasters financieel en vaak ook persoonlijk ruïneerde – zeker omdat lokale kranten hun vermeende misdaden als spannend nieuws brachten. Zevenhonderd van hen werd zelfs veroordeeld door een rechtbank. Waaronder Jo Hamilton.

Dat het hier om een van de grootste schandalen en rechterlijke dwalingen uit de recente Britse geschiedenis gaat, was bekend. En toch heeft Mr Bates vs The Post Office de afgelopen weken zoveel teweeggebracht in Engeland, dat de regering prompt een nieuwe wet aannam waarmee de getroffenen sneller gecompenseerd zullen worden.

Niet vreemd, want de sterke serie vol vertrouwde Britse acteurs maakt de verhalen zo menselijk, klein en invoelbaar, dat je niet anders kunt dan meeleven met ieder slachtoffer dat wordt opgevoerd en boosheid te ervaren over het onrecht dat hen is aangedaan. ‘Er zal nooit een foto in de krant komen waarbij staat dat ik onschuldig ben,’ zegt een van hen wanneer ze na een slopend, jarenlang proces eindelijk wordt vrijgesproken. Mr Bates vs The Post Office voelt als gerechtigheid voor deze vrouw, en voor alle andere onterecht veroordeelden.